In 2019 won duo Vlamousse de nieuwe Studentenjuryprijs op het Leids Cabaret Festival. Maya van As en Brigitte van Bakel, die samen het duo vormen, presenteerden hun eerste avondvullende programma Saampies al in 2020. De show staat volledig in het in teken van ‘het bespreekbaar maken’. Het allerliefst alle hedendaagse onderwerpen van ongemak, zoals het koloniale verleden, witte privileges en vrouwelijke seksualiteit.

Hiermee begeeft het duo zich op het relatief nieuwe vlak van ‘politiek correcte’ comedy, net als bijvoorbeeld de jonge mannen van Bovenste Knoopje Open. Een ambitieus en bewonderenswaardig uitgangspunt voor de meiden, en prettig genoeg weten ze er ook prima mee aan het lachen te maken. Het energieverschil tussen de springerige Van As en Van Bakels onderkoelde en licht sarcastische houding ten opzichte van haar vriendin zorgt voor een komische dynamiek waarom het makkelijk lachen is.

Saampies (regie: Hanneke Braam) laat zich bekijken als een soort workshop. Voor een wit laken presenteren ze afwisselend een stukje informatief cabaret met erna een kleine sketch, bijvoorbeeld als twee mannen die niks meer mogen zeggen – een heel korte is dat. Dat informatieve cabaret gaat bijvoorbeeld over half Kaapverdisch of biseksueel zijn. Met als rode draad de vriendschap tussen de twee comédiennes die kennelijk vlak voor de première bijna werd verbroken.

Schaamteloos tonen ze zich in een sketch met Van Bakel als de wegkwijnende clitoris van Van As. Drie keer krijgen we het tweetal te zien tijdens de orale seks, terwijl clitoris langzaam vrede sluit met haar lot om onvindbaar te blijven, omdat Van As haar minnaar weigert te vertellen waar ze is. Het is leuk om te zien hoe de verveelde Van Bakel opzichtig zit te breien, zich verbolgen volvreet en passief-agressief haar eigenares probeert duidelijk te maken dat de oplossing zou zitten in vier kleine woordjes: ‘iets verder naar boven’.

De overduidelijke missie om het publiek een paar nieuwe inzichten bij te brengen – ondersteund door een jingle op de woorden ‘maak het bespreekbaar’ – komt wel over. De show loopt over van de gespreksopeners, ongemakkelijke situaties waarin mensen ontzettend om de hete brij heen draaien en alle ongemak alleen maar groter en groter maken. Maar als het gesprek dan eindelijk lijkt te beginnen, is het einde scène, hopsakee, door naar de volgende.

Dat blijft best lang leuk, maar doordat de meeste situaties op ongeveer dezelfde manier verlopen, op een relatief klein gedeelte van het podium én de twee erg veel met elkaar bezig zijn, valt de show in herhaling en sijpelt de spanning beetje bij beetje uit het programma. Dat Van As zo vaak de show steelt van Van Bakel gaat op den duur ook een beetje vervelen. Was het niet de opzet om beter naar elkaar te luisteren? Waarom hebben ze het daar niet over in plaats van over elkaars verlatingsangst?

Saampies is een fijne kennismaking met het duo en met hun eigentijdse draai aan comedy over pijnpunten als het klimaat en systemische ongelijkheid. Hoewel er zeker nog een en ander winnen valt, doen de meiden precies wat ze beloven: ze maken het bespreekbaar. En hoe.

Foto: Soul2Soul Photography