Romy & Julia (8+)

Het is oorlog in Schiedam. Twee grote families staan lijnrecht tegenover elkaar: de rijke jeneverhandelaren van Pronk en de eenvoudige automonteurs van Mons kunnen elkaar al zolang iedereen zich kan herinneren niet luchten of zien. De ene familie heeft de stad, de ander het geld. Een keer in de zoveel tijd gaan ze met elkaar op de vuist.  

Het gaat pas echt mis als er iets goed gaat: een verboden liefde ontstaat als de non-binaire Romy Mons, terwijl hen met beste vriend Mercutio gaat ‘partycrashen bij die kakkers’, Julia Pronk ontmoet en de twee op slag verliefd op elkaar worden. Theater aan de Schie en De Stokerij Schiedam brengen deze week een ruim twee uur durende queer versie van een van Shakespeares bekendste tragedies op de Schiedammer planken, met veel ruimte voor de inbreng van lokale amateurspelers van onder meer de Jonge Stokerij.

Steeds meer theaters grijpen in de kerstperiode terug op eigen producties, liefst voorzien van een sterk regionaal sausje en met inzet van (jonge) amateurspelers uit de buurt. In de Stadsschouwburg Haarlem vaart in een rigoureuze Moby Dick-hertaling een nukkige kapitein uit vanuit de havens van Vaarlem. In het Wilminktheater stonden tientallen lokale kinderen te zingen in De magische kerstmusical Scrooge. Theater aan de Schie slaat met Romy & Julia voor de vijfde keer de handen ineen met De Stokerij Schiedam.

Net als in hun eerdere kerstvakantieproductie De kleine prins(es) (2019), worden de twee hoofdpersonages vertolkt door meerdere kinderen, die gaandeweg de voorstelling de rol aan elkaar doorgeven; publiek herkent de personages door hun uitgesproken kostumering. Om Romy en Julia heen wordt het podium bevolkt door de twee gangs, de hennepkwijlers van kamp Mons en de jeneverballen van kamp Pronk. Twee in meer en mindere mate corrupte agenten proberen de boel, vaak tevergeefs, in toom te houden.

Belangrijke ingreep van hertalers Koen Wouterse (die ook regisseerde) en Anne Rats, is om van Romeo & Julia geen ‘boy-meets-girl story’ te maken, maar een ‘hen-meets-haar verhaal’. Fijn is dat de twee personages in kwestie dat zelf ook nauwelijks problematiseren, hun onderlinge liefde is daar te evident voor. Ouders en omgeving vinden het ingewikkelder: als Romy hun vader vertelt zich als jongen noch meisje te identificeren, blijft hij zijn dochter in Romy zien en doet hij uiteindelijk de kous af met: ‘Lekker slapen, wijffie’. Ook Julia’s moeder weigert te geloven dat haar dochter niet op jongens valt, en regelt (uit een combinatie van starheid en blind eigenbelang) een brallerige jongen voor haar kind.

Tegelijkertijd voelt deze lijn wat al te geforceerd op het bronmateriaal geplakt. Omdat er tegelijkertijd een jarenlange familievete wordt uitgevochten die praktisch losstaat van de personages, wordt het diffuus welke onderlinge strijd er nu gevoerd wordt. De vele korte chaotische scènes bieden weinig gelegenheid om de drijfveren van de personages te onderzoeken: enerzijds willen de makers iets zeggen over queer acceptatie, anderzijds lijkt het volledige Shakespeare-plot met gezwinde spoed voorbij te moeten komen. Die twee premissen staan lang niet altijd in dienst van elkaar.

Het spelplezier van de zowel jonge als minder jonge amateurspelers die het podium bevolken, en die van hun geschoolde collega’s genereus de ruimte krijgen, maakt van Romy & Julia alsnog een hartverwarmend en lovenswaardig project voor alle Schiedammers.

Foto: Behind The Still Photography