De Oostenrijks-Nederlandse theatermaakster Florentina Holzinger maakt rauwe en theatrale performances waarin ze flirt met camp en kitsch. Ontmoetingen en gebeurtenissen in haar privéleven spelen een belangrijke rol in de totstandkoming van haar voorstellingen. Zo ook in Recovery, een performance waarin ze het begrip comeback theatraliseert.

Samen met Vincent Riebeek genereerde Holzinger internationale aandacht met de spraakmakende afstudeervoorstelling Kein Applaus für Scheiße. Met als gevolg dat beide choreografen, nog niet zo heel lang geleden afgestudeerd aan de SNDO, al snel werden ondersteund door een internationaal performance-circuit. Daarna volgde de voorstellingen Spirit en Wellness. Maar Holzinger creëert ook solo. In Recovery verwerkt ze de trauma’s van een lelijke val die ze in een Noors theater maakte tijdens een van haar voorstellingen.

In Recovery staat Holzinger op uit de dood en vecht ze zichzelf letterlijk terug in het leven. Het begint allemaal quasi-sacraal als met een luide schreeuw een merkwaardige herdenkingsdienst wordt ingeleid waarbij Holzinger ligt opgebaard in een kist bezaaid met witte plastic bloemen. Twee dames, gekleed in transparante jurken á la Isadora Duncan, leiden het rituele afscheid. Op het podium ligt een rode balletvloer, hoog boven de kist hangt een vierkante overkapping. Als door een felverlichte opening een derde dame verschijnt, met headset, transformeert de dienst bijna ongemerkt in een concert. Een speech wordt een rap en een versterker vervormt de stem van de engelachtige ster tot een beladen geluid vol echo. Wat een prachtige transitie. Het is een van de meest intrigerende momenten van Recovery.

Maar de betovering wordt onverwachts verbroken, doordat Holzinger uit de kist springt en van het toneel probeert te ontsnappen. Met veel kunst- en vliegwerk wordt ze terug gesleept door het duo, dat zich inmiddels in korte witte Griekse gewaden heeft gehesen. De Griekse oudheid is een referentie die vaker terugkomt in het rommelige decor, dat onverbloemd speelt met historische clichés. Dan wordt de overkapping omlaag getakeld en ontstaat een ‘podium op het podium’ dat later in de voorstelling als boxring fungeert.

Hit me baby one more time, this girl is on fire … Op het podium zingt Holzinger, inmiddels ook uitgerust met headset, demonstratief met het duo, daarna zingt ze solo. Al kun je het hier geen zingen meer noemen; wat ze produceert is eerder een klank die fysiek is ingegeven en voortkomt uit een duistere innerlijke wereld. Een beest is ze op die momenten. In het werk van Holzinger (ook in haar performances met Riebeek) is de muziekcultuur overigens een belangrijk gegeven. Teksten illustreren niet alleen de verhaallijn, er wordt ook continu een loopje genomen met de verafgoding en heldenstatus van sterren.

Recovery laat zien hoe underdog Holzinger zich weer terugvecht op het podium. Dat begrip wordt letterlijk ingezet in de volgende fase van de voorstelling. De kickboxwedstrijd is er een waar Holzinger zichzelf niet spaart. Met een bloedende lip probeert ze haar tegenstandster Orinta de baas te worden. Je vraagt je soms af of het allemaal goed afloopt – en precies die zorg is opzet in de dramaturgie. Al is de aankleding pure kitsch, als kijker leef je toch mee omdat Holzinger haar lichaam voortdurend meer dan honderd procent inzet en echte blauwe plekken oploopt en bloedt.

In een laatste solo komt alles bij elkaar. Een uitgeputte Holzinger doet verslag over het ontstaan van de voorstelling aan de hand van haar aantekeningen. Het schrift vol losse en ronddwarrelende bladen heeft ze ter plekke uit de kleedkamer gehaald. Terwijl een ballerina op de achtergrond haar oefeningen doorneemt (een verwijzing naar Balanchine’s werk Agon) doet Holzinger huilend en stuntelend verslag. We mogen het gat in haar gebit zien en de aantekeningen worden aangevuld met het plukje aanwijzingen dat ze terugvindt op haar telefoon. Het lijkt allemaal geïmproviseerd, maar de chaos is geregisseerd. Net zo echt of nep dus als onze Facebookpagina’s. In die zin speelt het merkwaardige, even schreeuwerige als intrigerende werk van Holzinger wel met hedendaagse thema’s.

Foto: Anna van Kooij