Raoul Heertje begrijpt de wereld en de medemens niet. Dat is niet zo raar, want de meeste mensen begrijpen zichzelf niet eens, tot groot financieel genoegen van sociologen, psychologen en psychiaters. Onder het motto ‘Ik heb nou wel genoeg naar mezelf geluisterd’ gaat hij overdag op willekeurige plekken op straat het gesprek aan met de mensen die aan zijn ‘Spreekuur-tafeltje’ hun ziel willen openen. Zo hoopt Heertje iets meer van zijn lotgenoten hier op aarde te begrijpen, en daar borduurt hij ’s avonds in het theater op door. Ook het publiek zou daarmee een stapje verder moeten komen. Nou, we verlaten de zaal zeker niet als verlichte mensen, maar we hebben wel een boeiende vijf kwartier achter de rug.

Raoul Heertje kan zonder overdrijven de grondlegger van stand-upcomedy in Nederland worden genoemd. Hij richtte samen met zijn broer Eric begin jaren negentig het comedygezelschap Comedytrain op en maakte van het keldertheatertje Toomler in Amsterdam Zuid de comedyhemel. Toen, zoals Heertje het zelf verwoordt, ‘de comedians in 2014 besloten een nieuwe weg in te slaan’ verlegde hij zijn werkterrein naar andere comedypodia. En daar heeft hij nu een nieuwe plek aan toegevoegd: de Hallen Studio’s in een oude tramremise in Amsterdam West, waar ook horeca, bibliotheek, een modeatelier en een bioscoop zijn gevestigd. Daar is hij tot en met 20 mei te zien.

Iemand van de bioscoop heeft spontaan een trailer gemaakt voor de voorstelling van Heertje en de comedian zorgt verder zelf voor de publiciteit en controleert de kaartjes aan de deur. Hij is volkomen gelukkig nu hij een vorm heeft gevonden om een avondvullende voorstelling te maken, iets waar hij nooit zin in heeft gehad. Tientallen reproduceerbare avonden achter elkaar paste niet in zijn idee van stand-upcomedy. Met deze psycho-comedy maakt hij het elke avond anders en dus aantrekkelijk voor hemzelf. Daarmee lijkt het een beetje op de ‘Jeroen Leenders Experience’, waarmee de Vlaamse comedian een paar keer per maand naar het theater gaat met alleen een paar aantekeningen op een kaartje van de dingen die hem die dag op straat en in de krant zijn opgevallen. In samenspraak met het  publiek vormt hij dan zijn mening.

Raoul Heertje op 5 mei is natuurlijk een extra interessante avond, omdat Heertje met zijn joodse identiteit worstelt, zoals dat ook te zien was in de indrukwekkende tv-serie ‘Het Israël van Heertje & Bromet’ die hij met Frans Bromet maakte.

Heertje verwelkomt zijn publiek op Bevrijdingsdag met een vrolijk ‘sjabbat sjalom’, heeft het over de lange tenen van veel joden en hoopt dat het anti-agressie-gen niet in de voorhuid van de penis zit. Hij gaat prettig cynisch in op de boeren die ook op 4 en 5 mei de Nederlandse vlag omgekeerd laten hangen en hun situatie vergelijken met de joodse ellende in de jaren dertig en veertig. Natuurlijk hebben de boeren de vrijheid om te doen met de vlag wat ze willen en zij hebben ook de vrijheid om hun lot met dat van de joden te vergelijken. Maar ja, zo concludeert hij met een vette smile op zijn gezicht, dan hebben wij natuurlijk ook de vrijheid om de boeren uit te moorden. Gelukkig hebben de visboeren hun vlaggetje op de haring met rust gelaten. (Grappen verklappen is in dit geval geen recensie-doodzonde, want Heertje claimt dat het elke avond anders is.)

Harder dan deze grappen wordt het die avond niet, want hij wil niet de hele tijd ‘dat kwaaie mannetje’ zijn. Heertje is vooral bezig om tot zichzelf en het publiek door te dringen, en daarom blijft het zaallicht aan. Iedereen moet elkaar kunnen zien. Hij vraagt of iedereen even een kennismakingsgesprek wil beginnen met de achterbuur. Dat levert behalve een paar gezellige minuten natuurlijk niks wezenlijks op. En dat geldt, als je de rekening na vijf kwartier opmaakt, toch eigenlijk ook voor de hele avond. We zien Heertje over alles en nog wat twijfelen. Zijn verhalen, met soms hele lange, doodstille denkpauzes, staan bol van ‘ik begrijp het niet’ en ‘ingewikkeld’, maar leiden niet tot verrassende inzichten.

Maar misschien hoeft dat ook niet en is een gemoedelijk samenzijn in deze tijd, met vragen stellen zonder antwoorden op te dringen, zonder vliegen afvangen en met een open blik, al enorme winst.

Foto: Hallen Studio’s