De Europese Unie, opgericht in 1993, was ooit bedoeld voor veiligheid, voor het openbreken van grenzen, voor economische samenwerking. Onder de hoede van het Nationale Theater uit Den Haag brengen vijftien acteurs Project Occident uit, een interactieve voorstelling over de toekomst van the European Union. De voorstelling is hoofdzakelijk in het Engels. De spelers zijn geboren in 2000, allemaal ‘millennials’.

De toeschouwers nemen plaats op kubussen rond kleine tafels. Onder leiding van een host of hostess zoeken ze de juiste benaming bij een groot aantal open vragen, zoals: ‘The European Union is…’, ‘Borders are…’, ‘Power is…’ en zelfs ook ‘God is…’ Met een mooie knipoog naar het Brechtiaans theater kiezen de toeschouwers daar de passende antwoorden bij: ‘Safe…’, ‘Shameful’ enzovoort. Op deze manier ontstaat er een gevarieerd beeld over de Europese Unie. De samenspraak met de mede-toeschouwers is boeiend en al pratend komen we tot verrassende uitspraken. Tot slot komt er een mooie definitie van de Europese Unie.

De spelers, gekleed in zwarte jeans en blauw T-shirt, geven met dans, monologen, interactief theater en samenzang een indringend beeld van de bedreigingen én zegeningen van Europa. Vier makers staan aan de bron van de voorstelling: Karlijn Benthem, Gregory Caers, Rachel Hameleers en Soraya Rademaker. Het beeld is van Koen De Saeger.

Als een soort entr’actes verbeelden de spelers de verschillende visies op de Europese samenwerking. Als twee van hen losbarsten in een gefingeerd maar indrukwekkend gespeeld gevecht, komen ze daarna tot een mooie opsomming van alle mogelijke verontschuldigingen, ‘sorry’. Excuus voor de onderdrukking van minderheden, excuus voor uitbuiting, excuus voor dat er toch weer dichte grenzen zijn. Een vraag blijft wel waarom de voorstelling Project Occident heet en niet Project Europe. Occident, ofwel de westerse wereld, is weliswaar de oprichter van de Europese Unie maar landen die meer oostwaarts liggen horen er beslist ook bij.

Sinds deze voorstelling ben ik anders gaan denken over de Europese eenwording en de Brexit. En wat vooral opvalt, tijdens de groepsgesprekken: er spreekt een groot optimisme uit de jongeren, zowel als speler als toeschouwer. Vooral als het gaat over onze dromen en grenzen: dat zijn gevoelige onderwerpen. Een van de mooiste uitspraken is: ‘Dromen… zijn noodzakelijk’.

Foto: Kerrin Banz