Het ‘vrolijk potje ontwrichten van de burgermaatschappij’ is nog maar net begonnen, of Radio Rat moet de uitzending vanuit een kersvers gekraakt pand alweer staken: er wordt op een deur geramd. ‘Bedek je gezicht!’ Paniek voor niets: het blijkt een jonge medestander, nietsvermoedend te laat op haar eerste kraak.

Pakweg een half uur daarvoor verzamelde een plukje mensen zich even verderop rondom een bakfiets vol leren jassen, met daarop leuzen als ‘wonen is een recht’, ‘de een z’n brood is de ander z’n woningnood’ en natuurlijk ‘geen gezeik, iedereen rijk’. Een dag eerder kregen we de coördinaten van de verzamelplek door én het codewoord, dat tevens antwoord is op de vraag: hoe laat is het? ‘Solidariteit!’

Koevoetjes van de vloer, dus. In de interactieve DIY-actieshow annex theaterperformance Own This Shit! wordt het publiek direct gebombardeerd tot medekraker. Terwijl een buurman op deze zonovergoten zondagmiddag voor zijn deur nietsvermoedend zijn Mini Cooper wast, marcheren we in een lange sliert richting het leegstaande pand.

Nadat we gezamenlijk het pand gekraakt hebben (een behoorlijk bepalend moment dat wel een wat spannendere theatrale vertaling en meer focus verdiend had), blijkt de voorgestelde idylle van de jarentachtigkrakersbeweging algauw de nodige barsten te vertonen. Het ene goedbedoelde linkse principe botst frontaal met het andere, een ander is ondertussen principieel tegen principes.

De vele huisvergaderingen lopen dus voortdurend uit de hand nog voor ze goed en wel begonnen zijn. Iedereen is weliswaar fel gekant tegen ‘dat dolgedraaide kapitalistische systeem’ of ‘dat termietennest daarbuiten’, maar of actievoeren nu betekent dat je geweld moet inzetten of juist moet afzweren, thee moet boycotten of geld afschaffen, dáárover zijn deze even heetgebakerde als vredelievende anarchisten het nog niet eens. Want er moet toch gegeten worden, een doucherooster gevolgd worden, samengeleefd worden.

Spelers Rutger Remkes, Marius Mensink, Jatou Sumbunu en Dorelia Schraven vertolken met z’n vieren tientallen krakers: totaal verschillend, even inwisselbaar. Ze spelen dicht op de huid van het publiek, dat door elkaar verspreid op aftands meubilair in het donkere pand zit, en volop bij de handeling betrokken wordt: we ‘kleien, breien en snijen’ ons een slag in de anarchistische rondte. Nu en dan knalt een punkband snoeiharde muziek uit de boxen.

Regisseur Annechien de Vocht van YoungGangsters en schrijver Jibbe Willems zetten vol in op de parodie. Pogingen om een collectieve ideologie te omschrijven lopen uit in een kolderieke potpourri van willekeurige -ismes. Ondertussen vragen ze zich hardop af óf ze de wereld wel willen veranderen.

Het geheel is zonder meer vermakelijk, maar gaat helaas nauwelijks de diepte in. Dat komt ook door de fragmentarische opbouw, waarin veel personages kort aan het woord komen maar niet uitgediept worden. Dat zorgt voor afwisseling en verrassing, maar de krakers blijven daardoor wel karikaturen, wier engagement vooral op de lachspieren werkt.

Ook op anekdotisch vlak wil deze bonte krakersavond maar niet spannend worden, ook niet als er tegen het eind voor een knokploeg van de huiseigenaar gevreesd wordt. Als het publiek uiteindelijk door middel van een suffig rollenspel ook nog eventjes in het oog van deze schuimrubberen semi-revolutie wordt gemanoeuvreerd, voel je je als toeschouwer echt niet meer serieus genomen.

Own This Shit! is overduidelijk met goede bedoelingen gemaakt en haakt heel direct in op een actueel maatschappelijk probleem. De voorstelling biedt daardoor zeker stof tot napraten. Maar nieuwe inzichten worden er niet gekraakt.

Foto: Bart Grietens