Nederland, waar de gordijnen ’s avonds niet dichtgaan, is een ideaal land voor de hobby van nogal wat mensen: binnengluren. In de voorstelling Over the road van de nieuwe Rotterdamse groep KOBE is dat ook de bedoeling. Eerst kijk je in een kapitale villa aan de Maas naar binnen, later mogen de dertig bezoekers het huis ook in. Daarmee neemt het inzicht toe.

De kamer is enorm. Vleugel, telescoop, kunst en koperen kanon suggereren niet alleen rijkdom, maar krijgen ook een extra lading. In deze wereld van kunst mag je naar binnen kijken. En als je op het toneel een wapen laat zien, wordt dat volgens de wet van Tsjechov een paar bedrijven later ook gebruikt.

Van buitenaf zie je de personages, maar je hoort ze niet. Dat geeft je de kans om hun gedrag te duiden en je eigen verhaal te kiezen – net zoals James Stewart dat deed in Hitchcocks Rear window. Een oudere man poetst bestek, stoft af, hangt jassen op, brengt feestelijke glazen binnen en heeft in het algemeen een rustige, dienende uitstraling. Een butler waarschijnlijk. De jongere vrouw is gespannen en gejaagd, slaapt met dozen en zakken, richt wat in en wacht onrustig. Een man, haar vriend waarschijnlijk, komt binnen – koel? Moe? Hij is kennelijk jarig en bedankt zijn vrouw voor het cadeau dat ze hem geeft. Dat leidt tot uitbundig gestoei. De geestverschijning die opduikt, wordt betaald; hij heeft kennelijk een klusje gedaan.

Als de butler de gordijnen sluit, is de poppenkast zonder woorden voorbij. Het publiek mag door een tuindeurtje naar binnen en ziet andere scènes: rommelen in de opslag en de bijkeuken, werken in de tuin. De vrouw des huizes maakt steeds een nerveuze indruk. Uiteindelijk zien de toeschouwers in het huis wat ze al eerder zagen, maar nu van binnen en van achter. Ze horen wat de personages die ze inmiddels een beetje kennen tegen elkaar zeggen en zien wat ze eerder niet konden zien. En dus kun je jouw verhaal toetsen.

KOBE bestaat uit twee jonge vrouwen die in 2011 afstudeerden aan de Toneelacademie Maastricht: Davy Pieters (1988) als regisseur en Nastaran Razawi Khorasani (1987) als performer. Ze willen ‘anti-statisch theater maken dat de randen opzoekt van verschillende kunstdisciplines’.

Statisch is Over the road (waarom die titel?) zeker niet. In de rondleiding door huis en tuin krijgt het publiek als het ware een workshop verhalen vertellen en reconstrueren. De kijker interpreteert de gegeven en ontbrekende gegevens en bedenkt de chronologie van de scènes. De makers stelden zichzelf voor een lastig probleem: verzin een situatie die zonder taal boeit, intrigeert en niet te veel onthult. Dat maakt Over the road een interessante en inventieve voorstelling.

Foto: Pepijn Lutgerink