Voor musical-veteranen is het al jaren een begrip: 40-45, de spektakelmusical van Studio 100 die in Vlaanderen een ongekend succes werd. Zes jaar na de première staat de Nederlandse versie in Barneveld en speelt het verhaal zich niet langer in Antwerpen af, maar in Rotterdam. De ingenieuze vormgeving is al een reden om te gaan kijken, maar een sterk spelende cast maakt het plaatje compleet. (meer…)
De Parijse nachtclub Moulin Rouge vormt het decor voor een jukeboxmusical met een mager verhaal dat te midden van alle show amper overeind blijft. De performances in oogstrelende setting zijn vol overgave. Maar anders dan in politiek geëngageerde musicals als Cabaret heeft het spektakel in Moulin Rouge! De Musical niets te verhullen.
In het musicalscript van John Logan, geïnspireerd op de film van Baz Luhrmann uit 2001, komt de Amerikaanse Christian (Martijn Noort) naar Parijs op zoek naar de liefde. Hij vindt Satine (Keoma Aidhen), de ster van de Moulin Rouge, en is op slag verliefd. Zij vormen twee van de vele archetypes die Moulin Rouge voorschotelt in een mager plot. Er is de schurk die de mooie Satine wil bezitten, de jofele ceremoniemeester met een vilein randje, de beste vriend die heimelijk verliefd is op Satine en een zwoele Argentijn.
De hyperbolische romance tussen Satine en Christian vormt de kern van het verhaal, maar een thema als naderende ouderdom laat Logan liggen. Nachtclubeigenaar Harold Zidler (Carlo Boszhard) geeft herhaaldelijk commentaar op zijn vergankelijkheid en die van Satine, maar dit wordt niet verder uitgewerkt. Satine schijnt overigens vanaf haar dertiende door haar vader geprostitueerd te zijn, maar ook deze gruwelijke onthulling blijft slechts een bijzin. Zoals de troop van seksueel bewuste negentiende-eeuwse operavrouwen voorschrijft, zal Satine sterven – vanzelfsprekend aan tuberculose, als ware ze Mimi in La Bohème.
Het is duidelijk dat Moulin Rouge de Bechdeltest niet gaat doorstaan, met één (of nou ja, anderhalf) vrouwelijk personage naast vijf mannenrollen. De voorstelling grossiert in een fantasieloze performances van seks, bekend van menig musical-bordeelscène en de Op zoek naar-reeks.
Choreograaf Sonya Tayeh laat jonge, knappe vrouwen in hoog uitgesneden pakjes met omhooggeduwde borsten naar voren buigen, hun billen in de lucht steken en voor de gezichten van het publiek ronddraaien, hooggehakte benen om het middel van de mannen heen slaan (die op hun beurt het kruis naar voren stoten) en heel veel over de grond kronkelen, dan wel daar door mannen overheen gesleept worden. Deze male gaze oogt ouderwets en bovendien wat saai.
Als jukeboxmusical maakt Moulin Rouge geen duidelijke keuzes. De score bestaat grotendeels uit mash-ups van moderne popsongs, meestal uit de jaren tachtig tot en met de jaren tien. Hier en daar zit een gekke uitschieter naar ouder repertoire. De stukjes Sound of Music en Nederlandse hits (Acda en De Munnik) zijn misplaatst in de Franse setting van de belle epoque, maar vallen ook buiten het idioom van de overige muziek. Op deze en andere momenten blijft de intertekstualiteit in Moulin Rouge pastiche zonder context, een willekeurige herhaling van zetten die geen wezenlijke verbinding maakt met de inhoud.
Die inhoud is in de gekozen vorm van de jukeboxmusical dan ook lastig te behappen. De popsongs zijn deels geënsceneerd als optredens in de nachtclub, waar ze hun werk goed doen. Deels gaat het om non-diëgetische nummers, muziek die de handeling voortbrengt. Maar net als de karakters blijven de teksten en gevoelens in die nummers schetsmatig.
Het koppel zal van elkaar houden tot het einde der tijden, zingt een ontwapenend enthousiaste Noort met bezielde tenor. Dit soort grote emoties wordt niet voorbereid in het script of in de regie van Alex Timbers. Het is dan ook vooral bevreemdend als Satine uit het niets in tranen een versie van Katy Perry’s ‘Firework’ zingt (wat een dramatisch moment had moeten zijn) of schreeuwt dat ze niemands bezit is (idem empowering).
Inconsequente taalkeuzes scheppen verdere afstand tot de toch al weinig invoelbare emoties. In principe zijn ze alle liedjes gezongen in de oorspronkelijke taal, Engels. Hoewel dit zorgt voor herkenning bij het publiek, vormt het ook een extra drempel. Een Nederlandse dialoog die overgaat in een Engels lied waarin de zojuist besproken gevoelens worden bezongen, doet zelfs met een nodige dosis willing suspension of disbelief onnatuurlijk aan.
Des te verwarrender wordt het als er toch ineens een volledig (non-diëgetisch) nummer in het Nederlands wordt gezongen. Of er plots twee zinnen Nederlandse dialoog klinken binnen een Engelstalig lied. ‘Wat doe je nou / Ik val niet voor jou’, klinkt het in vertaling van Pitt de Grooth. De vertaling laat meer (anglicistische) steken vallen. Waarom gaat het in het Parijs van deze Moulin Rouge herhaaldelijk over bohemians en niet over bohémiens?
Door dit alles vraag je je tegen het einde van de eerste akte af of Moulin Rouge niet beter af was geweest zonder verhaal, als pure spektakelshow. In dat laatste is gigantisch geïnvesteerd. Het enorme lijsttoneel van het Beatrix Theater is zodanig warm en zacht aangekleed dat het haast intiem voelt, met oogstrelende decors die scènes tonen in een roerige club of een schitterend atelier, die niet zouden misstaan in een gemiddelde opera- of balletproductie.
Lichteffecten schitteren en confettikanonnen knallen overdadig. Er wordt wat afgezwoegd door de performers, die hun uiterste best doen en op momenten het publiek weten op te zwepen met hun aanstekelijke energie en strak getimede bewegingen.
Maar bij het zoveelste shownummer met glitters, knappe ensembledans en een miniatuur-Eiffeltoren vraag je je af: waarvoor eigenlijk? Doordat Moulin Rouge pretendeert iets wezenlijks te zeggen over grootse romances maar een ondermaats verhaal voorschotelt, valt de lege huls des te meer op.
Foto’s: Johan Persson
Omstreden is deze voorstelling niet echt in recensies? Dit is de enige negatieve.
Hey Jeroen, voor ons is de regel dat één positieve en één negatieve recensie een voorstelling ‘omstreden’ maakt. We kennen de badges overigens pas toe als er minstens twee recensies elders zijn verschenen. Gezien het geringe aantal recensies dat in Nederland over een voorstelling verschijnt lijkt me dat een zeer te verdedigen beleid.
In dit specifieke geval vind ik dat de waardering van de recensies, van uitgesproken negatief bij ons via meh in Parool en NRC tot uitgesproken positief in de Telegraaf het label Omstreden meer dan rechtvaardigt.
Moulin Rouge! beoordelen of het de nieuwe voorstelling van een toneelgroep is, is appels met peren vergelijken.
Moulin Rouge! is een dramatische musical komedie die zichzelf niet al te serieus neemt. Als goede verstaander spelen alle personages een show in een show. Alles is een bepaalde vorm die net te vet en oversized is. Het is juist een satirische vette hedendaagse knipoog naar opera. De musicals zijn de opera’s van toen. Vet vermaak om de wereld buiten even te vergeten. Zoals de echte ‘Moulin Rouge’ bedoeld is.
Over de casting: er zit meer genderdiversiteit in deze voorstelling, dan in welke musical ooit door Stage geproduceerd. En zijn de mensen die zich op het toneel als mannen representeren net zo goed lustobjecten in de voorstelling dan als die zich als vrouwen representeren.
Simon, bedankt voor je reactie. Helder.
Al zie ik drie sterren in NRC niet als meh maar toch gewoon als een mooie voldoende.
In een mega-productie als Moulin Rouge, waar o.a. Lady Gaga, Adele, Sia en Beyoncé persoonlijk toestemming gaven om hun tracks te mogen gebruiken,
blijkt dat zij het WEL hebben begrepen:
Anno 1899 bestond de term ‘Bechteltest” nog niet!!
Een van de (musical-) personages is
Henry de Toulouse-Lautrec, impressionistisch schilder uit die tijd.
Vaak portretteerde hij, in een expressionistische maar eenvoudige stijl,
de dochters van de armen die zich aanboden aan de zonen van welgestelden.
Deze meiden profiteerden inderdaad van de “Male Gaze” van hun klanten,
Zo werkt(te) dat nu eenmaal!
De Nederlandse vertaler heeft het stuk UITSTEKEND begrepen door bv het woord Bohemians te gebruiken ipv het (door de recensent aangereikte) betuttelende “Bohemiëns” (hoe verzin je het!! ‘je cherche des clous des clous à marée basse’;)
Bohemians, tevens een verwijzing naar BoRap van de band Queen spreekt het grote publiek nu eenmaal wat meer aan dan het toch wat “kleinkunst-achtige” Franse equivalent.
Jammer dat deze recensent geen woord besteedt aan het 10 koppig live-orkest dat vele stijlen meer dan uitstekend beheerst. Mooie arrangementen in een geweldig geluidsontwerp. Van Offenbach tot het magistrale Roxanne van The Police.
Een van de hoogtepunten in de 2e acte
Verder onderscheidt Moulin Rouge zich van al die andere producties,
die vaak LED-projecties laten zien waarbij de plaatjes als een sneltrein aan je voorbij schieten..
Nee, in Moulin Rouge worden vele echte “lagen” opgebouwd met imposante decorstukken. (een metershoge Eiffeltoren)
Als bezoeker krijg je een prachtig belichte ‘’3D’ inkijk in het nachtelijke 19e eeuwse Parijs.
Als je ECHT passie en laten we zeggen, wetenschappelijke kennis van (musical) zaken hebt,
dan zijn er toch warempel meer interessante observaties te vertellen over dit extravagante mega-epos…..Moulin Rouge anno 1899 – 2024
Leuke nummers, mooi decor, maar had er meer van verwacht. Try-out out geweest. Jammer.
Nog nooit zo’n slechte musical gezien. Daarbij werd er ook nog slecht gezongen
Wat een zure recentie isdit. Heb net een heerlijk avondje spektakel achter de rug. Goede zang, goede dans en een verhaal als prima kapstok.Carlo Boshard maakt theater zoals het bedoeld is. Grote aanrader.
Heb een geweldige middag gehad. Genoten van de zangers en dansers.
Perfect. Als je een sterk verhaal wil hebben, lees dan een boek. Uitvoering was top.
21 september de avondvoorstelling bezocht. Wij zaten ingang 7, balkon, oneven rij, stoel 15 en 17. Ad €95,- per stoel. Deze plek met behulp van plattegrond gereserveerd. Leek ons de mooiste en beste plek met uitzicht op de buhne. Niet dus!!
Je ziet van daaraf niet het gehele toneel als je achterover leunend naar de voorstelling kijkt. Wilde ik alles zien dan was ik genoodzaakt om naar voren leunend de voorstelling te bekijken. Voor ons hing iets aan de balustrade. Wat weet ik niet. En de afstand stoel naar de balustrade was best wel een afstandje. Maar dat bij elkaar zorgde er dus voor dat het toneel niet in zijn geheel zichtbaar was. En daar was ik beslist niet de enige in.
Heb dit allemaal doorgegeven aan Stage maar onbevredigende antwoorden gekregen. Tip(nogmaals): ga eens lekker achteroverleunend op die stoelen zitten.