Midsland Oklahoma (8+)

Midsland Oklahoma is het bijna-waargebeurde verhaal van Boet Butterboer. Een waanzinnige geschiedenis verteld aan de hand van een reeks gemonteerde beelden uit filmarchieven. Een afwisseling van nagesynchroniseerde filmfragmenten en toneelspel zorgt voor een immersieve en levendige vertelling die historische momenten in de geschiedenis heel dichtbij doet voelen.  

Een silhouet van een man op een fiets, afgezet tegen een wit verlichte achtergrond, raast van links naar rechts op het witte doek. Hij is onderweg naar het theater en komt met zijn fiets recht op het publiek af. Plotseling verschijnt van achter het scherm het silhouet in levenden lijve. ‘Sorry dat ik te laat ben’, zegt Boet Butterboer (Peter Drost) die nu op het toneel voor het publiek staat. Hij is de maker van de film. We krijgen hiermee al een voorproefje van hoe de werkelijkheid en de wereld van film in elkaar kunnen overlopen.

Boet neemt het publiek mee in zijn familiegeschiedenis. Van visserij tot scheepjes in flessen en cowboys te paard. Zijn voorouders vertrokken naar de Verenigde Staten. Het boerenleven en de visserij in het dorpje Midsland op Terschelling ruilden ze in voor de koude en winderige dorre velden van Oklahoma, een gebied dat oorspronkelijk werd bewoond door inheemse bevolkingsgroepen (Cherokezen, Choctaws, Creeks, Ckickasaw en Seminolen). Na de burgeroorlog in 1861-1865 namen witte kolonisten het land over.

Een van de voorouders van de Butterboers stichtte hier Midsland, Oklahoma. Boet en zijn tweelingbroer Oak worden er geboren, maar na een tragische eind van hun vader vertrekken ze met hun moeder terug naar Terschelling. Bij het maken van de oversteek op het schip Andrea Doria gebeurt het ondenkbare. De Andrea Doria vervoerde 1100 passagiers en werd beschouwd als een van de veiligste schepen. Toch vond ze haar ondergang in 1956 en veel mensen verloren hun leven. In Boets’ vertelling van zijn geschiedenis bij dit filmfragment is zijn tweelingbroer hun eigen ‘miracle boy’. Door zijn familieverhaal te verbinden aan grote historische momenten weet Boet zijn eigen levensverhaal gewicht te geven en waanzinnig te maken.

Het filmische plak- en knipwerk leidt tot komische momenten, die versterkt worden door Boets gevatte commentaar op de nagesynchroniseerde archiefbeelden. Door op het podium te spelen met fictie en werkelijkheid wordt de grootsheid van Boets verhalen verder benadrukt. De personages uit Boets verhaal lopen in en uit het scherm.

In een van de filmfragmenten zien we een wasrol, tussen 1888 en 1915 een van de eerste methodes om geluid op te nemen en weer af te spelen. ‘Mijn oma heeft veel gewasrolt met mijn opa. Ik zal even laten horen wat er gezegd is.’ Boets laat vervolgens het bericht horen aan het publiek door een grammofoon op het toneel af te spelen. De bewegingen op toneel gaan bijna naadloos over in de filmbeelden op het witte doek. Boet geeft het materiaal een andere context en vertelt hiermee zijn eigen verhaal. Beelden krijgen een nieuwe betekenis die een beroep doen op je fantasie en inlevingsvermogen.

Foto: Afke Pricker