Le parole non bastano mai. Taal schiet, als het erop aankomt, altijd tekort. Waarom is er geen woord voor de vreugde die een ramp vergezelt? Geen woord voor die afkeer van spiegels, die altijd op middelbare leeftijd begint? En waarom zijn er te weinig woorden voor de rijke theatrale ervaring waarin de Italiaanse theatergroep Motus je onderdompelt? Motus staat bekend om de eigenzinnige wijze waarop ze inhoud en vorm doet samenvallen. Muziek, beweging, beeld, taal: ze versmelten en vliegen het verbale voorbij. Taal schiet, nu het erop aankomt, toch weer tekort.
Die leren broek wil niet echt passen. Ze danst hem uit. Het voetbalshirt, de beha, ze gaan aan en uit, en weer aan. Drie pruiken worden aangeplakt schaam- en okselhaar, even later plakken er haren aan haar kin en bovenlip. Geen enkele aangemeten gedaante wil actrice Silvia Calderoni goed passen. Misschien staat haar naakte huid nog wel het mooist.
MDLSX is geïnspireerd op het boek Middlesex van Jeffrey Eugenides. Daarin wordt het verhaal verteld van Calliope (v), die op zijn veertiende in een doktersspreekkamer ontdekt dat hij pseudohermafrodiet is. Vanaf dat moment gaat hij als Cal (m) door het leven. MDLSX vertelt niet alleen het verhaal uit het boek, maar ook het verhaal van Silvia Calderoni zelf. Want deze actrice laat zich niet in onze gebruikelijke etiketten vatten. Als ze zucht, zie je een vrouw staan, als ze een tel later naar achteren loopt, doet ze dat met een dynamiek en blik die je alleen van een man zou verwachten.
Met een kleine camera filmt ze haar spiegelbeeld, geprojecteerd op een rond scherm. Een driehoek van zilverkleur ligt op de vloer. Cirkel als symbool voor de man, driehoek als symbool voor de vrouw. Als er beelden uit Calderoni’s jeugd getoond worden, jongensachtig, verschijnen die op het ronde scherm. Zelf danst ze – en wat kan ze rauw dansen – op de driehoek.
‘We moeten niet proberen onze gemeenschappelijke essentie te definiëren, maar dat wat ons bijeenhoudt als we ‘wij’ zeggen’, zegt Calderoni. Wij zijn de gehandicapten, de ADD’ers, de honden, de hetero’s. Wij zijn de mannen die houden van vrouwen met een penis, de vrouwen die houden van vrouwen met een erectie, de mannen die houden van mannen met een zachte, vrouwelijke huid. Op het ronde scherm verschijnt een hypnose-spiraal, driekleurige lichtjes cirkelen op de achterwand, alles draait. Calderoni kronkelt over de driehoek, de muziek doet duizelen. Op dit punt, middenin de voorstelling, voel je alle etiketten van je afglijden. We worden bevrijd van de beperkingen van taal, van oud en jong en groot en klein en man en vrouw. De spiraal verandert in bloemen die ontluiken. Calderoni, Calliope, Cal en wij beginnen te bloeien.
Verrast voel je dat Calderoni je hart wagenwijd heeft opengezet. En je merkte niet eens dat het gebeurde. MDLSX daagt ons uit alles los te laten waarvan we dachten dat het vanzelfsprekend was. De voorstelling vertelt ons niet dat we onze blik moeten kantelen, maar laat ons die kanteling ondergaan. En daarmee komt Calderoni ongelooflijk dichtbij. De beelden echoën voortdurend de woorden, de vormen en muziek zijn allemaal symbolisch gekozen om het grotere geheel te dienen. Motus maakt met alle beschikbare middelen een prachtige theatrale compositie van grote klasse. Alleen vanavond nog in Rotterdam. Laat het niet aan uw neus voorbijgaan.
