De liefde. Al eeuwenlang een onuitputtelijke bron voor uiteenlopende kunstvormen. ZID Theater, het theatercollectief uit Amsterdam dat werkt met buurtacteurs, liet zich er door inspireren. Het resultaat is een voorstelling recht uit het hart.

‘Is liefde het begin of het einde van alles?’ ‘Liefde verwart.’ ‘Liefde is de alfa en de omega.’ ‘Is liefde een rotonde of een doodlopende weg?’ De spelers bestoken elkaar en het publiek met bespiegelingen en vragen over de liefde. Is er eigenlijk een eenduidig antwoord voor onze zoektocht naar de liefde, of loopt de liefde uit op een Babylonische spraakverwarring?

Met zijn veertienen zijn ze, variërend in de leeftijd van dertien tot 69 jaar, de buurtacteurs van ZID. Met wortels in vele uithoeken van de wereld: van Portugal tot India, van Servië tot Marokko en van Ghana tot Colombia en Suriname.

ZID beoogt kunst, cultuur en samenleving te verbinden door creatieve talenten van mensen in te zetten voor positieve verandering. Het collectief opereert al sinds 1992 als een professionele theatergroep, die multidisciplinaire voorstellingen speelde in binnen –en buitenland. ZID maakt theaterproducties met wijkbewoners en professionals samen en is actief op het vlak van community art, cultuurparticipatie en talentontwikkeling.

Een samenleving in het klein is een voorstelling van ZID weleens genoemd. Ook in Liefde nu komt dat tot zijn recht, de voorstelling waarin Karolina Spaic met haar regie prettig vaart weet te houden. En de muziek – het merendeel daarvan live door twee multi-instrumentalisten ten gehore gebracht – is een fijne onderleggen voor de amateuracteurs.

Poëtische contemplatie, intieme ontboezemingen, dansjes, liedjes, raps: de liefde komt in vele gedaanten langs in dit multiculturele theatrale mozaïekje. Van een sensueel dansje dat rechtstreeks uit een Bollywoodfilm afkomstig lijkt tot een melancholiek Latijns-Amerikaans liefdesliedje. Slechts twee van de vele korte scènes die het publiek voorgeschoteld krijgt.

Niets om op aan te merken? Zeker wel. Soms scheert de voorstelling langs het ravijn van de clichés. (‘Liefde is als een tuintje en heeft aandacht nodig om te groeien.’). Maar het stoort niet echt. Vooral omdat je als toeschouwer wordt geraakt door de roerende overgave van de buurtacteurs. Hun spel is verre van volmaakt, maar daar draait het bij ZID niet om.

En jawel – er had gesnoeid mogen worden in het vele materiaal dat vooraf is verzameld. Korter en compacter, daarmee had de voorstelling aan kracht gewonnen. En dan had Karolina Spaic meer tijd gehad voor een wat strakkere regie van de deels onervaren acteurs. Ook doen de korte intermezzi met de news breaks (‘Assad breekt verzet en herovert Aleppo’) wat geforceerd aan.

Liefde nu. In de titel ontbreekt achter het tweede woord een uitroepteken. Dat uitroepteken zit in het fraaie slotgebaar van de voorstelling in een roerend dansje door het gehele ensemble. Daarbij is een mooie plek ingeruimd voor Leonard Cohens breekbare zwanenzang van zijn finale album.

Jazeker. Liefde is het antwoord in de bange en roerige tijden waarin we leven. Dat is de onontkoombare hartenkreet – en meer nog, een uitnodiging – die in het slot besloten ligt: het theatrale gebaar van de aan het einde van de voorstelling in het wit gestoken acteurs. En dat brengt ons weer bij de tekst van Albert Einstein met wiens brief aan zijn dochter Lieserl de voorstelling begint. ‘Als we onze soort willen redden, is liefde het enige antwoord.’

Foto: Maria Moralez