Hoe hard de makers van Kiss the Earth, you scum ook hun best doen om woede tastbaar te maken, hun pogingen blijven ergens tussen podium en publiek steken.

Het is een geweldig uitgangspunt – een performance over (vrouwelijke) woede via het medium van de Spaanse flamenco, de muziek- en dansvorm die wordt gekenmerkt door krachtige beweging, een sterk ritme en het gebruik van non-instrumentale percussie (klappen in de handen, stampen op de vloer). Voor hun voorstelling Kiss the Earth, you scum verdiepten Karlijn Hamer, Julie Kurris en Mathijs de Valk zich in de bewegingen en uitstoten van de vorm, om deze te verbinden aan de vele redenen die onze gedeelde wereld biedt om je flink kwaad te maken.

Zelf geschreven teksten spelen daarbij een veel grotere rol dan in Hamers eerdere werken Collaps en ZOG, waarin vooral woordeloze klankuitstoten centraal stonden (naast, in Collaps, een monoloog van dichter Wislawa Szymborska). Vanaf het begin, waarin Hamer het publiek rechtstreeks de context van haar woede geeft (als moeder kijkt ze naar de wereld om zich heen en vraagt ze zich af in wat voor puinzooi haar kinderen terecht zullen komen), doet de voorstelling een direct beroep op de maatschappelijke verontwaardiging van het publiek. In latere songs worden de ceo’s van de grootste vervuilers van Nederland aangeklaagd, of is het hele patriarchaat het doelwit.

De vaak in nogal knullig Engels geformuleerde teksten slagen er echter niet in om het publiek op te zwepen. Daarvoor blijven ze te algemeen: in plaats van op specifiek onrecht in te zoomen, wat getuige de discussies op sociale media de meest directe manier is om outrage op te roepen, blijven Hamer en Kurris in gevloek steken over wat een sick world dit toch wel niet is. Het lukt de twee performers bovendien niet om hun woede met hun spel geloofwaardig te maken: beide spelers hebben een veel te bedeesde uitstraling om echt gevaarlijk te worden, en missen daarmee de overtuigingskracht om het publiek in een revolutionaire mindset te krijgen.

Ook de muziek blijft wat te braaf. Het op de grond stampen van de performers wordt met contactmicrofoons versterkt en vervormd, maar de elektronische instrumentatie van componist De Valk ontbeert het directe, menselijke element dat flamenco zo meeslepend maakt. Als halverwege de voorstelling een van de songs begint met ritmisch klappen en overtuigende flamencozang van Hamer merk je het verschil: de zelfgemaakte percussie en zang dragen een soort emotionele authenticiteit in zich die lastig met de computer is te evenaren.

Een voorstelling als Kiss the Earth, you scum staat of valt bij de emotionele overtuigingskracht van de performers. Wat dat betreft zit er in de performance veel groeipotentieel: als Hamer en Kurris hun innerlijke demonen geloofwaardiger weten te kanaliseren en hun publiek met revolutionaire woede weten te infecteren vallen de bezwaren ten opzichte van de zwakke teksten en de brave muziek gemakkelijk weg. Bij de eerste voorstelling was daar echter nog geen sprake van.

Foto: Hermien Buyse