De beelden in zwart-wit van een Zeeuws huis aan de Oosterschelde op de rand van polder en slik, van dijk en wad zijn weergaloos mooi. Het witte huis vangt het dreigende Zeeuwse licht. Naast het huis staat een reusachtig baken, ooit een vuurbaken voor de vissers: daar, waar het baken brandt, is het veilig, daar is licht.

Tijdens het Alternatief Programma van het Zeeland Nazomer Festival is in poppodium De Spot in Middelburg de beeld- en geluidsinstallatie Int/Ext te zien, ofwel Interieur en Exterieur, begrippen uit de filmkunst. Schrijver Eva Jansen Manenschijn en regisseur Eva Tijken zouden in deze editie de locatievoorstelling De vrouw bij het raam brengen over een wachtende vrouw die haar vissersman aan de zee heeft verloren. Nu is er deze beeldinstallatie voor in de plaats gekomen, en het moet gezegd: zoals het huis van zolder tot kelder in beeld wordt gebracht, met foto’s van Tibor Dingelstad, is indringend.

Nu er geen actrice is, is er wel haar stem, buiten beeld: Astrid van Eck. En zijn er de geluiden van water, wind, traptreden, ontworpen door Gijs Domen. De vertoning gaat over het noodlot van het wachten, en het huis zelf spreekt hierover: de muren van het huis slaan zijn inwoonster gade, de vrouw die hier al haar leven lang woont en zo goed als haar hele leven wacht. Maar ze besluit te vertrekken en het huis achter te laten, een vertrek om aan dat noodlottige wachten te ontkomen.

De tekst spreekt in poëtische raadsels over de betekenis van wachten en vertrekken, over de vergeefsheid van het wachten op iemand die nooit zal terugkeren – maar hoe zeker is dat? Eigenlijk is Int/Ext een lang dramatisch gedicht waarin de makers het publiek confronteren met de harde werkelijkheid van een verloren geliefde aan de zee. De man spookt al decennia als schim door de zee én als schim door het hoofd van de vrouw.

Deze beeldinstallatie is van een verontrustende schoonheid. Alleen al het detail dat de vrouw elke avond het baken aansteekt en in de ochtend dooft en dus de hele klim in de smalle toren moet maken, is even roerend als aangrijpend als teken van sublieme vergeefsheid en hoopvol leven.

In het Alternatief Programma is ook de theaterwandeling D’n Overkant voorzien, waarin de wandelaars door de Middelburgse binnenstad langs speciaal ingerichte etalages lopen die gekoppeld zijn aan de ingesproken tekst over migratie, vervreemding, ontmoeting. Deze vorm komt in plaats van de echte voorstelling, die volgend jaar zal komen.

Het Zeeland Nazomer Festival en Theaterproductiehuis Zeelandia kregen recent te horen dat, ondanks de positieve beoordeling, het Fonds Podiumkunsten de instelling ‘onder de zaaglijn heeft geplaatst’, dus de toekomst is ongewis. Dat is ondenkbaar, voor makers én publiek. Als er sinds 2001 een productiehuis is dat zo intensief theater en landschap, lokale identiteit en weergaloze locaties, bestaand repertoire en nieuwe Nederlandstalige teksten met elkaar heeft verbonden en op hoogstaand niveau heeft gebracht, dan is dat Theaterproductiehuis Zeelandia.

In de Kloostergangen van de Abdij van Middelburg is een expositie ingericht van 20 jaar festival. Wandel erdoorheen, kijk naar scènetekeningen, foto’s, kostuumontwerpen en lees de toelichtende teksten van artistiek leider Alex Mallems, en wees er dan van overtuigd: dit magische festival mag nooit verdwijnen. Locatietheater in Zeeland, zelfs of juist op film zoals Int/Ext, zoekt en vindt telkens nieuwe mogelijkheden. De stem in Int/Ext zegt het zo mooi: een huis heeft een binnen en buiten, maar het Zeeuwse land ook: binnen is binnen de veilige dijken, dat is het interieur; buiten is de gevaarlijke zee die levens neemt, dat is het exterieur.

Beeld: Tibor Dingelstad