In Holly Goosebumps deconstrueert regisseur Ada Ozdogan op geestige wijze de tropes van het heldenverhaal. Tegelijkertijd weten zij en haar geweldige cast je mee te slepen in de mythe die ze zelf hebben bedacht.
De periode van circa 1999 tot 2005 was een bijzonder vruchtbare tijd voor liefhebbers van moderne heldenepossen. In korte tijd werden er drie megaproducties in het genre gecreëerd die tot de dag van vandaag als klassiekers gelden: de Matrix-trilogie, de verfilming van The Lord Of The Rings en Quentin Tarantino’s Kill Bill (en minstens zo invloedrijk: het begin van de Harry Potter-verfilmingen).
Ik kan wel zeggen dat die films voor mijn generatie dezelfde rol speelden als Star Wars voor de generatie ervoor: ze fungeren als moderne mythes, die tot de collectieve verbeelding spreken en houvast bieden in het denken over orde en chaos, goed en kwaad.
Regisseur Ada Ozdogan put in haar nieuwe voorstelling Holly Goosebumps rijkelijk uit deze golden age. Het stuk is aan de ene kant een eigen staaltje mythevorming: we volgen een jonge heldin die een godendochter blijkt te zijn en haar moeder moet doden om de wereld te redden. Aan de andere kant is de vorm zo opzichtig in het inzetten van genrecodes en het citeren van eerdergenoemde klassiekers, dat het stuk een deconstructie van die manier van verhalen vertellen wordt. Op boeiende wijze laten Ozdogan en haar team ons zo tegelijkertijd voelen én nadenken over wat mythologie nu zo’n krachtige vertelvorm maakt.
Alle elementen in de voorstelling zijn toegespitst op die insteek. Het geestige script van Ozdogan en Anne Hofstra is een mengelmoes van Nederlands en Engels die het midden houdt tussen momenten van groot drama en banale gesprekjes tussen de hoofdpersonages (een combinatie die Ozdogan bij haar grote voorbeeld Tarantino afkeek). Ze toont in Holly Goosebumps andermaal een talent voor vlotte dialogen en popcultuurverwijzingen, maar helaas ook een neiging om een overdaad aan directe plotuiteenzettingen in de mond van haar personages te leggen.
De geweldige cast kan er echter perfect mee uit de voeten. In de titelrol zet Alicia Boedhoe een tegelijkertijd heldhaftige en kwetsbare heldin neer, die vanaf het begin popelt om de hero’s journey te beginnen maar nogal slecht is voorbereid op wat haar in de buiten- en onderwereld te wachten staat. Gillis Biesheuvel zet een prachtige versie van de comedian sidekick neer, die de held met raad, daad en zijn eigen ontroerende coming-of-age-lijntje terzijde staat.
En Louis van der Waal en Julia Ghysels spelen een veelvoud aan andere rollen, van goden tot orakels tot samoerai-meesters, die stuk voor stuk bijzondere creaties zijn (met dank aan het gevarieerde kostuumontwerp van Daphne de Winkel, dat op archetypes inzet maar daar steeds net een eigen draai aan geeft). Een van de vele hoogstandjes is een grimmig gesprek tussen ex-geliefden Prometheus en Athene, dat volledig in het Frans wordt gespeeld – wat tegelijkertijd op de lachspieren werkt en uitstekend past bij de existentiële insteek van het gesprek.
Het geluidsontwerp van Jip van den Dool vormt een volwaardige tegenspeler voor de acteurs. Hij zet met een speciaal gebouwde surround-installatie vol in op de immersie van de (thuis)bioscoop: zowel de constant uit filmsoundtracks citerende muziek als foley-geluiden zijn dik aangezet. Hij volgt daarmee precies het regieconcept: vanwege de inherente kunstmatigheid van theater doorzie je dat je door een opzwepende track of door geluidseffecten wordt gemanipuleerd, maar het werkt vanwege de overgave waarmee het gebeurt tóch. (En als de lezer me even een nerdmomentje toestaat – wát een inspirerende keuze om de soundtrack van horrormeesterwerk Us zo’n belangrijke rol in de griezelige ontknoping te laten spelen, vanwege de visuele én inhoudelijke parallellen tussen die film en wat er tijdens het slot op de speelvloer gebeurt).
In het verhaal van Holly staat intergenerationeel trauma centraal: alle misère is uiteindelijk matrilineair terug te leiden naar het povere vaderschap van oppergod Zeus (die, zoals we weten, het op zijn beurt ook weer niet bepaald met zijn eigen vader getroffen had). Over dochters die tevergeefs naar de gunst van hun ouders dingen gaat het, wat het mythologische ook weer naar het persoonlijke terugbrengt. Door alle tropes heen slaagt Ozdogan er zo in om een voorstelling af te leveren die als moderne mythe ook volledig op eigen benen kan staan.
Foto’s: Sofie Knijff
