Op 30 oktober 2019 zagen Luc de Groen en Vera Hoogstad de voorstelling De dood – een gebruiksaanwijzing, van Tijdelijke Samenscholing. (meer…)
Met zeventien mensen in een huiskamer toch een gevoel van grote eenzaamheid oproepen. Jakop Ahlbom doet het in zijn nieuwe voorstelling Het leven, een gebruiksaanwijzing bij Dansmakers aan het IJ. Met kopjes thee, blikjes bier, een SM-outfit, een papieren vliegtuigje, een schilderij en een gestreken overhemd bouwt hij een ingenieuze choreografie van dagelijkse routines die langzaam maar zeker ontspoort.
Het leven, een gebruiksaanwijzing is de achtste voorstelling van Jakop Ahlbom. Zijn naam is een tijd verbonden geweest aan zijn gebruik van goocheltrucs en illusionisme, mede door het succesvolle gebruik ervan in het humoristische Vielfalt (2006). In de voorstellingen daarna zette hij de ‘trucs’ steeds meer in om een duistere en filmische wereld te creëren. Nog het meest letterlijk in zijn voorlaatste voorstelling Lebensraum, een zwart-wit slapstick-komedie geïnspireerd op het werk van Buster Keaton.
In een huiskamer dekt een vrouw de tafel voor twee. Terwijl ze haar thee drinkt, werpt ze af en toe een blik op de stoel die leeg blijft. Dit openingsbeeld van Het leven, een gebruiksaanwijzing wordt steeds aangevuld en afgewisseld met dagelijkse routines van verschillende personages. Een oude man loopt met trillend theekopje naar de bank, een studente werpt haar tas op de bank en grijpt naar de stroopwafels, een man komt uit zijn werk met hoofdpijn, een vrouw eet haar stukjes komkommer met eetstokjes, een jongen in pyjama probeert ongezien naar de andere kant van de kamer te komen, een vrouw probeert tevergeefs haar man te verleiden.
De kamer raakt voller en voller en door het kruisen van de routines krijgen de handelingen steeds een net iets andere betekenis. Maar wat blijft is de eenzaamheid. Ook in die overvolle kamer ontstaat er nauwelijks ruimte voor contact. Mensen kijken langs elkaar heen of zitten elkaar in de weg, verleidingspogingen mislukken en passie in bed dooft uit tot twee naar elkaar toe gekeerde ruggen. Het leven, een gebruiksaanwijzing is een raak, poëtisch portret van menselijke onmacht en eenzaamheid.
Foto: Sanne Peper
Afgelopen woensdagavond 15 mei 2013 zijn we met vrienden naar Amsterdam-Noord getogen om daar een voorstelling bij te wonen met de opvallende titel HET LEVEN EEN GEBRUIKSAANWIJZING. Een vriendin van ons heeft daar een klein rolletje in en had ons uitgenodigd te komen kijken.
Het was een geweldig spektakel! Hoewel er (bijna helemaal) niet gesproken werd (de regisseur, Jakop Ahlbom, is niet voor niets mimespeler) was het een zeer levendig, enerverend, zelfs hilarisch schouwspel. Heel langzaam werd het spel opgebouwd: van één eenzaam persoon met haar dagelijkse rituelen tot uiteindelijk 17 acteurs tegelijk op het podium waardoor er een (perfect tot in het kleinste detail geregisseerde) chaos en orgie ontstond. Ondanks de ‘botsingen'(die soms bijna fysiek waren) en de ongewilde en onbedoelde vermengingen van hun individuele levens, bleven ze allen eigenlijk even eenzaam en in hun kleine wereldje opgesloten als aan het begin. Echt en voorgoed uit de dagelijkse sleur een eenzaamheid breken leek zo goed als onmogelijk. De moderne (stads)mens op zichzelf teruggeworpen?
Een stuk dat mij in ieder geval veel stof tot nagenieten en nadenken heeft geschonken. Het is nog tot 26 mei 2013 te zien in het theater van Dansmakers aan het IJ, Gedempt Hamerkanaal 203-205, Amsterdam-Noord.
Van dezelfde regisseur hebben mijn vrouw en ik op 27 oktober 2012 in theater de Stoep in Spijkenisse het stuk LEBENSRAUM van Jakop Ahlbom gezien. Ook een fascinerend stuk, ook zó mooi gespeeld en geregisseerd… Het komt eind 2013 na o.a. Stockholm en Barcelona en de VS weer naar de Nederlandse theaters, dus wie het alsnog wil zien…