In Ground and floor schetst regisseur en schrijver Toshiki Okada een beeld van een verlamde maatschappij, Japan na de kernramp in Fukushima. Hij doet dit aan de hand van het verhaal van een familie die wordt geconfronteerd met de dwalende geest van een overleden moeder. In een poging hen te redden probeert ze de zwijgzaamheid van haar beide zonen te doorbreken.

In 1973 richtte de Japanse schrijver en regisseur Toshiki Okada zijn gezelschap Chelfitsch (een verbastering van Selfisch) op, sindsdien speelt hij een belangrijke rol in de Japanse theaterontwikkelingen. Ook Europa heeft zijn werk de laatste jaren in het vizier dankzij investeringen van onder meer het Kunstenfestivaldesarts, de Wiener Festwochen en Hebbel am Ufer.

In 2011 toonde het Holland Festival voor het eerst iets van Okada in Nederland: Hot pepper, air conditioner, and the farewell speech, een voorstelling waarin tekst en beweging elkaar beïnvloedden. Zo is het ook in Ground and floor, waarin personages fysiek spelen met het thema evenwicht. Elk personage heeft een specifieke lichaamstaal, waarin bewegingen zich herhalen. Een arm boven het hoofd, een voorovergebogen lichaam, graaiende handen in de ruimte, aftastende voeten, een route door de ruimte; Ground and floor is behalve een toneelstuk ook een choreografie.

Een dode moeder waakt over haar twee zonen, haar graf (een lichtkoepel) wordt regelmatig bezocht door één van de zonen. De andere zoon heeft een minder prominente rol, vooral zijn zwangere vriendin eist de aandacht op. Ze heeft genoeg van de dwalende moeder en keert zich in haar cynisme af van het leven. De Japanse controlemaatschappij staat centraal; angst, wantrouwen en twijfel overheersen. Maar af en toe wordt de ernst verbroken door een kleurig gekleed personage, een dame met bril, die kijker en speler herinnert aan bepaalde onvolmaaktheden. Bijvoorbeeld die van de ondertiteling; in een spraakwaterval steekt ze de draak met de trage werking van de vertaalde teksten.

De speelstijl is een uitdaging, zo ook de muziekcompositie van het Japanse percussietrio Sangatsu, die weer een nieuwe laag toevoegt aan het interdisciplinaire experiment. Het thema van Ground and floor boeit en het stuk is goed geschreven, maar de gekozen vorm leidt ook af en voelt gekunsteld aan. Ground and floor is misschien ook wat zware kost voor Okada, die eerder bewees een goede vormgever te zijn van vederlichte maatschappelijke scherts. 

Foto: Kamel-Moussa