‘Laf’, vindt Rayen Panday zichzelf. Als hij Akwasi tegenkomt na een opname van het Sinterklaasjournaal en hem dat niet durft te vertellen, als hij tegen zijn voetbalvriendje doet alsof hij een overduidelijk trans vriendin niet kent. Maar in Focus neemt hij stelling: hij wil nergens meer omheen dansen en geeft meteen even het juiste voorbeeld. Een allesbehalve laffe zet, die bijzonder goed uitpakt.

Wit versus zwart, de kinderen van Ruinerwold, de dood; Panday kan over alle onderwerpen grappen maken, die ook nog eens niemand in het verkeerde keelgat schieten. Dat onderstreept hij maar even in zijn programma: ‘Je hebt de grap en je hebt het onderwerp; dat zijn twee heel verschillende dingen’. In plaats van angstig om gevoelige onderwerpen heen te blijven dansen, gaat Panday heel bewust de uitdaging aan in Focus. Een bijzonder goede keus.

De grap, daar is Panday inmiddels ontzettend goed in. Het is haast ambachtelijk hoe hij rode humorlijntjes creëert en van eerder gemaakte grapjes inside jokes maakt. Hoe hij door continu vrolijk, upbeat door te ratelen zelfs een scène rond een aangereden fietser komisch maakt. Maar het is vooral heerlijk om te zien hoe hij deze vaardigheden in Focus inzet om het Nederlands publiek te verbinden.

Zo neemt hij ons mee in zijn leven in verschillende culturen: date hij witte vrouwen, dan moet hij altijd aangeven wat hij wil (‘als je kookt: kruiden’), date hij vrouwen van kleur, dan juist wat hij níet wil (‘je hoeft niet het hele potje kruiden…’). Bij de witte of de Turkse kapper vergaat het hem niet anders. Met zijn rake observaties maakt hij de hele (gemixt gekleurde) zaal hartelijk aan het lachen. Daarnaast trakteert hij met zijn breed georiënteerde achtergrond en bijzondere vakmanschap elke individuele kijker op tal van binnenpretjes.   

Bij deze komische stuiterbal spring je altijd hakketak van onderwerp naar onderwerp en kom je moe gelachen de zaal uit, maar Focus is anders. In regie van Wimie Wilhelm is gezocht naar ruimte voor een overgang naar serieuzer materiaal: een mooi familieverhaal rond de crematie van zijn opa, zorgen over hoe we omgaan met ongemakkelijke waarheden en een mooi lied over opgroeien in Zaandam achter de piano.

Ondertussen houdt Panday zijn prioriteiten scherp; ten eerste maakt hij je aan het lachen en ten tweede geeft hij je iets mee. Maar dat hij ons echt iets mee wil geven, dat is een welkome vernieuwing. Dit stoere cabaretprogramma verdient een veel groter podium.

Foto: Jurriaan Hoefsmit