Je moet je bij de nieuwe voorstelling van Young Gangsters weer door een hoop puberale ongein en platte effecten heenworstelen, maar het bijtende einde van DisasterLicious maakt die inspanning de moeite waard.

Regiecollectief Young Gangsters (Lotte Bos en Annechien de Vocht) maakt al jaren tongue-in-cheek-spektakeltheater. De voorstellingen zijn vaak gebaseerd op Amerikaanse beeldcultuur, en vooral op tachtiger jaren geweldsfilms. De toonzetting is satirisch, en vanwege de platte humor en de nadruk op slapstickachtig geweld doet het werk vaak denken aan films als The Naked Gun of Scary Movie, die ook de botte bijl hanteren in hun parodiërende aanpak.

DisasterLicious vertelt het verhaal van volksheld/mythologisch figuur Hansje Brinker, het jongetje dat zijn vinger in een gat in de dijk stak en zo Nederland van de overstroming redde. De legende is echter een verzinsel van de Amerikaanse auteur Mary Mapes Dodge, dat later door Nederlanders werd overgenomen en herverteld. Het past goed bij de veramerikaanste speelstijl van Young Gangsters om deze importlegende als uitgangspunt te nemen, zeker omdat de voorstelling impliciet de vraag stelt hoe onze culturele identiteit door volksverhalen wordt gevormd.

De makers zetten sterk in op de boodschap van zelfredzaamheid die uit het verhaal van Hansje Brinker spreekt, en verbinden dit met het bestuurlijk falen rond de gaswinning in Groningen. Terwijl de burgemeester van het dorpje in de voorstelling tot vervelens toe zijn slogan ‘It’s Up To You!’ herhaalt om alle verantwoordelijkheid van zich af te schuiven, plundert hij zelf de gemeentekas in plaats van in het onderhoud van de dijken te investeren. Het is een scherpe satire op de manier waarop het idee van de participatiesamenleving door politici wordt misbruikt om steeds meer sociale voorzieningen weg te bezuinigen.

Helaas gaat deze inhoud gebukt onder de flauwe geintjes en goedkope effecten waaruit de voorstelling verder bestaat. Vooral de moeder van Hansje, is het slachtoffer van belegen grappen, bijvoorbeeld over haar mysterieuze avondwerkzaamheden of haar grote kinderschare. Het is bijna knap hoe de voorstelling het enige vrouwelijke personage tot alle mogelijke clichés tegelijkertijd weet te reduceren. Daarnaast moet de toeschouwer ook ellenlange (expres) zwak uitgevoerde vecht- en actiescènes doorstaan, een handelsmerk van Young Gangsters dat zijn beste tijd echt wel heeft gehad.

Het einde maakt echter veel goed. Als een gedesillusioneerde Hansje de corrupte burgemeester de rug toekeert, wendt deze zich ten einde raad tot het publiek. Het lijdt tot een ingenieuze slotscène met een pijnlijke conclusie: zolang bestuurders een groep useful idiots voor hun karretje kunnen spannen blijft het in de politiek business as usual. Zo wordt de slogan ‘It’s Up To You!’ dubbelzinnig: het enige wat de status quo kan doorbreken is wanneer we weigeren er nog in mee te draaien.

Foto: Ben van Duin