Hoofdrolspeler Daniël Boissevain beheerst in De Schuldige alleen het toneel: hij is politieagent Oscar Holm en bedient de nachtelijke meldkamer van de post Beilen, Drenthe. Een batterij aan telefoons en beeldschermen op het bureau, achter hem een tafel met nog een telefoon en links een waterdispenser. Kaal licht. Maar via de telefoonlijnen van 112 dringt de buitenwereld binnen: een meisje dat van haar fiets is gevallen, een beroofde hoerenloper op een tippelzone langs de snelweg, een andere beller die vreest dood te gaan maar in werkelijkheid een trip maakt. Opgewekt, bezorgd, meelevend, soms geïrriteerd beantwoordt hij de telefoontjes. Nee, hij is die nacht niet alleen.

Het stuk De Schuldige is gebaseerd op de Deense thriller Den Skyldige (The Guilty, 2018), een internationaal succes van de jonge, toen net afgestudeerde regisseur Gustav Möller in samenwerking met scenarist Emil Nygaard Albertsen. Möller werd meteen de Deense Hitchcock genoemd dankzij deze 85-minuten durende film die je de adem doet inhouden. Regisseur Henk de Reus en vertaler Tom Kleijn hebben voor Kik Productions de Deense setting verplaatst naar Beilen en omgeving. Het decor is van Louise Caspers, licht door Maarten Verheggen. Het drama in zowel film als theaterstuk schuilt in de telefoons, die soms als een kakafonie aanzwellen met al die mensenstemmen die hulp zoeken op de grens van leven en dood. Deze soundscape van de hand van Stijn Hoes is de werkelijke tegenspeler van Boissevain.

Wanneer Ellen belt, een jonge verwarde vrouw en moeder van twee kinderen, verandert de verveling van de politieman in een gedreven actie. Zij wordt ontvoerd door haar eigen man in een wit busje, ze stamelt en huilt, de man is gewapend met een mes. Holm weet haar via haar mobiele telefoon op beeldschermen te volgen. Hij schakelt collega’s van de regio Drenthe in. Holm legt contact met dochtertje Mathilde dat met haar babybroertje in het huis is achtergebleven. Zij geeft hem het nummer van haar vader, Michael Berg. Is hij een moordenaar? Ondertussen houdt hij Ellen zoveel mogelijk aan de lijn. Ze heeft het over slangen in de buik van haar zoontje, ze heeft bloed op haar handen. Wat is er gebeurd?

De stem van Ellen wordt vertolkt door Frieda Barnhard. Al zien we haar niet, we krijgen een beeld van haar, zoals van alle gezichten die bij de stemmen horen. Van het meisje, van de politiechef, van de verdachte Berg. Hoewel de setting van dat politiebureau is, krijgt De Schuldige geleidelijk de kracht van een achtervolgingsfilm, een roadmovie in het theater. Maar er is meer aan de hand: Oscar Holm moet de volgende dag voor de rechtbank verschijnen, met zijn collega. Hij is betrokken bij een schietincident met zijn dienstwapen, waarbij een jong iemand werd gedood. Hierom is hij van straat gehaald en moet hij de meldkamer bedienen. Dit lijkt aanvankelijk een zijlijn en de toeschouwer komt eerst weinig te weten, maar geleidelijk onthult Holm aan Ellen de ware toedracht. Het samenspel tussen Barnhard en Boissevain zorgt ervoor dat Holm een katharsis doormaakt. Ook de rol van de vader als moordenaar kantelt, evenals de rol van Ellen. Het is ongelooflijk knap dat Frieda Barnhard met haar stem elke emotie kan uitdrukken, een heel scala van vleien tot fluisterende uitingen van angst.

Boissevain als manhaftige redder in nood voelt zich in de meldkamer opgesloten, een gekooid roofdier dat zelf een ondraaglijke gewetenslast heeft. De vraag is: wie is de schuldige uit de titel? Als agent doorbreekt Holm het protocol en geeft zelfs zijn collega de opdracht achter het stuur te stappen en op onderzoek uit te gaan, al heeft deze vier biertjes gedronken. Door zijn razende reddingspogingen lijkt het of Holm het noodlot over zichzelf afroept. Al biedt De Schuldige ogenschijnlijk een snel te doorgronden verhaal, na afloop dringen zich intrigerende vragen op naar wat schuld is als goede bedoelingen de inzet blijken om kwaad te voorkomen, en daardoor nog meer kwaad oproepen.

Foto: Ben van Duin