De volwassenen helpen de wereld naar de gallemiezen en daarom klagen de kinderen hen nu aan. Voor een rechtbank. Met aanklagers, advocaten en een rechter.

Het Amsterdamse theater Frascati brengt in zijn serie ‘issues’ nu een reeksje avonden onder de noemer Enfants Terribles, over kinderen in de volwassen wereld van nu. De theatrale bijeenkomst De rechtszaak tegen de volwassenen opent de serie. Dat betekent een podium met vijftig schoolkinderen in alle rollen en acteur Jeroen de Man als rechter. Een viertal volwassenen uit het maatschappelijk establishment geeft zijn visie op hoe het zover heeft kunnen komen met de mensheid. Let the show begin!

Frascati hangt vol posters waarop schoolkinderen de zin ‘Jullie moeten…’ hebben aangevuld met opdrachten aan hun ouders. Zo schrijft een meisje van zeven jaar: ‘Jullie moeten feel liefer voor ons zijn en meer met ons speelen en stoppen met roken en meer met ons op fakantie’. Veel posters bevatten verzoeken aan ouders om minder ruzie te maken, minder te werken en meer tijd voor de kinderen in te ruimen. Het Frascati Issue Enfants Terribles verwoordt de visie van kinderen op de samenleving.

In De rechtszaak tegen de volwassenen spelen vijftig kinderen van vier Amsterdamse basis- en middelbare scholen een rol. Het project snijdt grote thema’s aan die van invloed zijn op het voortbestaan van de aarde en de rol van de mens daarin. Het milieu en het klimaat. Oorlog en vrede. De media, leugens en de waarheid. Politiek en macht.

Op de speelvloer zijn rode strepen geplakt die territoria afbakenen. Links dat van de jury, achterin dat van de ‘vergezichten’: mensen met een visie. Rechts is een verhoging waarop de rechters zitten en in het midden de lege vloer waarop mensen komen aanklagen en pleiten. De aangeklaagde volwassenen hebben een advocaat (acteur Timo Huijzendveld in toga met bef), die met een microfoon aan een lange stok zorgt dat alle sprekers verstaanbaar zijn.

In deze arena beschuldigt een kinderrechtbank de volwassenen – feitelijk de mensen in het publiek – ervan de wereld op de rand van de afgrond gebracht te hebben. Een reeks schoolkinderen draagt drie aanklachten voor. Een. Volwassenen verpesten de wereld met hun hang naar genot en hun verslaving aan meer-meer-meer, ten koste van natuur en milieu. Twee. Volwassenen maken slecht nieuws en ze liegen over de waarheid. Drie. De wereld staat in brand en dat is de schuld van de volwassenen: mensen zijn massaal op de vlucht, honger en droogte teisteren de wereld.

Om deze thema’s van wat achtergrondinformatie te voorzien, zijn drie deskundigen uitgenodigd. Ronald Ockhuysen, hoofdredacteur van de Amsterdamse krant Het Parool. Bernt Schneiders, directeur van het VSB fonds, maar hier vooral aan het woord als voormalig burgemeester. Greenpeace-kopstuk Faiza Oulahsen, die bekendheid verwierf doordat Rusland haar vier maanden achter de tralies zette. Daarnaast figureert Eugène Sutorius, voormalig advocaat en hoogleraar strafrechtwetenschap, als advocaat van de kinderen. Het goed geïnformeerde viertal zorgt voor plezierige diepgang, waardoor de avond het niveau van een schoolvoorstelling overstijgt.

Sterk aan de opzet en aanpak van deze avond is dat grote problemen in de wereld voor kinderen concreet worden en dichtbij komen. Educatief gezien is dit beslist een succes. Opvallend is dat het idealisme en de verontwaardiging van kinderen hen in het politieke spectrum vanzelf aan de linkerkant plaatst, met sterk milieubewustzijn, pacifisme, anti-racisme en een warm hart voor bijvoorbeeld vluchtelingen.

Jammer is dat de ‘advocaat’ van de volwassenen feitelijk geen volwassen verweer heeft tegen de verwijten van de kinderen. Daardoor kunnen de kinderen alles roepen en hebben ze per definitie gelijk. Sterker was geweest als die advocaat een paar simpele ‘rechtse’, opportunistische argumenten had aangevoerd, zoals de torenhoge kosten van de voorgestelde oplossingen, of de technische problemen die die met zich meebrengen. Die hadden de kinderen dan kunnen pareren. De advocaat komt echter niet verder dan pruilen en verontwaardigd meesmuilen. Het geheel zou overtuigender zijn geweest als idealistische doelen overeind waren gebleven naast ‘kapitalistische’ tegenargumenten.

De rechtszaak tegen de volwassenen is vooral geslaagd als onderwijsproject om kinderen op begrijpelijk niveau te laten kijken en luisteren naar maatschappelijke problemen. Het zou mooi zijn als deze volwassenen-in-de-dop het tij inderdaad weten te keren.

Foto: Jean van Lingen