Jan Huygen kennen we allemaal van het bekende kinderliedje, maar dat deze ondernemende Enkhuizenaar een belangrijke wegbereider was van de VOC, is nauwelijks bekend. Met het muziektheaterspektakel De Ontdeckingh wilde producent Frans van Leeuwen meer recht doen aan deze boekhouder die vooral ontdekkingsreiziger was.

In Enkhuizen is in 1572 al flink wat verzet tegen de Spaanse overheerser en de bevolking zet zich graag af tegen de ‘laffe Amsterdammers’ die ‘heulen met Alva’. Het verhaal komt pas echt op gang als de jonge Jan Huygen zijn droom waarmaakt. Hij wil ontdekkingsreiziger worden en vaart naar het Indiase Goa waar hij Dirk Pomp, inmiddels omgedoopt tot Dirk China, ontmoet. Deze heeft inmiddels een lucratieve handel opgezet in zijde en specerijen en ziet wel wat in Huygen. Maar deze gaat eerst de financiële administratie doen voor de Portugese aartsbisschop. Uiteindelijk weet hij via een slimme deal de Portugese zeekaarten met geheime routes in handen te krijgen. Hij tekent ze nauwgezet over en publiceert ze in het boek Itinerario waarna de Hollanders heer en meester werden op de oceanen.

Het is jammer is dat de handeling zo traag op gang komt. Uit het script had zeker een derde geschrapt kunnen worden. Toch is er ook veel te genieten in deze zeer groots opgezette productie. Vooral het decor maakt indruk. Een groot projectiescherm toont een fraaie collage van animaties van schilderijen uit de zestiende en zeventiende eeuw, waarachter soms ook scènes worden gespeeld. Een zeer fraai effect. De meeste actie vindt plaats op het brede voortoneel dat goed gebruikt wordt in de massascènes. Soms zijn er wel vijftig mensen tegelijk te zien, allemaal in prachtige kostuums, een lust voor het oog.

De Ontdeckingh is van dezelfde makers als de De Thuishaaldertjes uit 2016 over West-Friese pleegkinderen. Ester Lagerweij van theaterschool De Cast regisseerde. Hoewel ze dus niet snoeide in het script, is haar enscenering zeer verdienstelijk. De cast telt vijf professionele spelers en ruim veertig amateurs. De verschillen in spelniveau zijn goed merkbaar. Jeroen Molenaar geeft gestalte aan Jan Huygen die wel wat meer bravoure had mogen meekrijgen. Boy Ooteman als Dirk China is zeer overtuigend. Singer-songwriter Tim Knol, geboren in het nabijgelegen Hoorn, schreef vijf nummers voor De Ontdeckingh. De vooral functionele muziek staat op band en er wordt redelijk gezongen. Het originele uitgangspunt en de zeer fraaie aankleding van De Ontdeckingh zijn de belangrijkste verdiensten van deze Enkhuizer ploeg die zo met veel ambitie hun eigen Soldaat van Oranje van de grond tilden.

Foto: Ilona Palasthy