Crash course chit chat is de nieuwste productie van theatermaakster Sanja Mitrović. In 2010 won ze de BNG Nieuwe Theatermakers Prijs met de voorstelling Will you ever we happy again? Opnieuw laat Mitrović zich inspireren door thema’s als culturele identiteit en nationaliteit. Crash course chit chat toont de kleinburgerlijke pijnpunten van de Europese ideologie, maar aan het materiaal mag nog wel wat geschaafd worden.
Op de achterwand prijkt een levensgrote, kleurige foto van het congres van Berlijn (1878), waar Bismarck de Balkanstaten verdeelt. Op de vloer een knalrood tapijt. Franse, Duitse, Nederlandse en Belgische acteurs zitten ieder op een houten kist. Na een wat ongemakkelijke kennismaking halen ze hun kisten leeg. Favoriete popsterren, bier, boeken van bekende schrijvers, alles wat hun land voortbracht wordt keurig om een opgezet everzwijn verzameld.
Maar de enthousiaste ontmoeting wordt verstoord door kleine irritaties. De Franse actrice ergert zich aan het slechte Frans van Vlaming Geert en wordt er gekissebist over de herkomst van de Champagne. Aanvankelijk stellen de ergernissen met hun nationalistische trekjes nog niet veel voor. Maar natuurlijk loopt het uit de hand en wordt ieder van hen door mangel gehaald. Aanvankelijk gebeurt dit met woorden, maar naarmate de voorstelling vordert wordt het geweld fysieker en krijgt zelfs het toekijkende zwijn een ‘goede beurt’.
De vernederingen gaan ver, vooral wanneer de Duitse Katja zich letterlijk naakt van haar nationale verleden moet ontdoen. In die zin laat Crash course chit chat zien waar nationalistische bekrompenheid toe kan leiden. Maar de voorstelling is slordig gemonteerd. De onverwachtse geluidscues krijgen geen functie, overgangen tussen scènes zijn nog rommelig of geforceerd en bovenal kent Crash course chit chat teveel eindes. De laatste scène – een barokke persiflage op het laatste avondmaal – is echt te vergezocht. Dat is jammer, want daarmee grijpt Mitrović, die een sterk en actueel onderwerp te pakken heeft, uiteindelijk naast de essentie van haar stuk.
(foto: Laurent Liefooghe)
