Het begint met een housewarmingparty. Zo’n buurtfeestje waar je niet voor je plezier heen gaat: met pinda’s in plastic bakjes en mensen die niets met elkaar hebben. Het nieuwste stuk van de gelauwerde toneelschrijver Alan Ayckbourn Burgerwacht is een tragikomedie, al zoek je in de Nederlandse versie van Toneelgroep Maastricht vergeefs naar de komedie.

Jeroen van den Berg vertaalde en regisseerde Ayckbourns nieuwste werk (zijn 76ste toneelstuk) en zorgde zo voor de Nederlandse premiére. Het thema is uiterst actueel en uit het leven gegrepen. Een jong stel betrekt een woning in een keurige buitenwijk en ontdekt al snel dat de buurt geterroriseerd wordt door bewoners van de aanpalende flatwijk. De oprichting van een buurtwacht leidt tot een wijkdictatuur waarin een ieder die niet past binnen het systeem wordt buitengesloten en geïntimideerd. Ayckbourn laat zien hoe in deze mini-samenleving, gedreven door angst, het gevaar van buiten langzaam transformeert in het gevaar van binnen: niet de vandalen, maar de keurige Vinex-bewoners worden elkaars grootste vijanden. Ayckbourn laat zien hoe angst slachtoffers verandert in daders.

De Nederlandse versie, gemaakt met minimale middelen, is helaas slechts goed voor een paar hilarische en pakkende momenten. Het publiek, gezeten rond de vlakkevloer, wordt tot voyeur in andermans huiskamer. Een paar Perzische tapijtjes, wat banken en een tafel: het is soberheid troef bij Toneelgroep Maastricht. Te sober soms, want de voorstelling had met iets meer theatrale middelen veel aan kracht gewonnen. Waarom werden de aanwezige videoschermen niet veel meer benut? Nu moest alles uit de tekst komen en daarvoor waren de acteerprestaties toch net iets te wisselvallig. Het spel ontsteeg zelden het niveau van de karikatuur. Slechts Fabian Jansen (Martin) en Peter Bolhuis (Ron) ontstegen de middelmaat. De overige rollen bleven typetjes. Voeg daarbij het gebrek aan verrassende elementen en je hebt een voorstelling waarin de goede bedoelingen de boventoon voeren. Burgerwacht is een voorstelling met een zwaar thema, maar van een te licht soortelijk gewicht.

 

Foto: Ben van Duin