Misschien is het een contradictie, een recensie over een onzin-voorstelling. Een recensie wil van die onzin vaak zín te maken. En dat was nou net niet de bedoeling.

Elias de Bruyne, aanvankelijk vooral actief in het Vlaams theaterlandschap maar momenteel student mime in Amsterdam, speelt dit jaar Beats of love op de Parade. Hij begint achter een kerstboom. Er staan zoveel kerstbomen in het kleine zaaltje dat je bijna door de bomen De Bruyne niet meer ziet. Gelukkig draagt hij een felgele regenjas.

De voorstelling gaat niet over het klimaat, voor het geval we dat dachten in verband met die kerstbomen. Het gaat ook niet over de vleesindustrie, de visindustrie, el niño, de bosbranden in Portugal, de tsunami in China of andere grote thema’s. Aan grote thema’s wordt geen aandacht besteed. De kerstbomen hebben ook niks te maken met de psychoanalyse van Freud, waardoor je in die bomen allemaal fallussen zou kunnen vermoeden.

Elias de Bruyne kent de charme van de praeteritio, de stijlfiguur waarin je aankondigt iets niet te gaan bespreken en het daarmee toch doet. De charme van de voorstelling zit hem sowieso in die ernstige aankondigen van banale gebeurtenissen. ‘Nu volgt Nana Mouskouri met het nummer Er is een roos ontsprongen. Het kan zijn dat er een achtervolging in de volgende scène plaatsvindt, maar als hij plaatsvindt, is het slechts heel kort.’ En inderdaad, het lied wordt even onderbroken voor een kekke achtervolgingschoreografie.

De Bruyne kondigt aan een voorstelling over NIKS te spelen. En daar is geen woord aan gelogen. De rode draad moet niet in een plot gevonden worden, maar in aankondigingen, in praeteritio’s, in talige herhalingen. Om zo’n voorstelling te laten slagen is een goed muzikaal- en ritmegevoel onontbeerlijk. Dit is het soort voorstelling dat het gevoel aanspreekt zonder dat je achteraf kunt beredeneren waarom het je zo aansprak.

Dat ritmegevoel, dat gevoel voor het componeren van een voorstelling alsof je een muziekstuk schrijft, dat heeft Elias de Bruyne. Als hij een Engels lied simultaan voor ons vertaalt, dan is dat niet zomaar een vertaling van de tekst, maar een muzikale toevoeging. Soms versnelt hij zijn woorden, soms klinken ze staccato. Maar hij legt de woorden precies daar neer waar hij ze wil hebben.

De Bruyne verstaat de kunst van het componeren en toont zich een combinatie tussen strakke, ongenadig muzikale stukken van Alex van Warmerdam en het ritmische taalgevoel van BOG. Een verrukkelijke ode aan de verbeelding en ontzettend geestig.

Aan het einde laat hij zich de zaal uitslepen onder zijn eigen requiem. ‘Hij leeft voort in onze gedachten en in onze theaters. Hij was een theatermaker met een boodschap, met een visie: Elias de Bruyne.’

In een theaterlandschap waarin ‘maatschappelijk engagement’ de trend is, zijn voorstellingen over niks een verademing.

Foto Maurice Mikkers