Wanneer we door een drukke straat lopen, zijn we ons zeer bewust van de ander. Maar al dat bewustzijn is erop gericht contact met die ander te vermijden. In Back, een van de twee voorstellingen van het Zuid-Afrikaanse Forgotten Angle Theatre Collaborative op Afrovibes, lijken de dansers juist al hun bewustzijn op de verbinding met de ander te oriënteren.

Een leeg vlak en vier dansers; meer heeft choreograaf PJ Sabbagha niet nodig in Back. De voorstelling werd tien jaar geleden ook al op Afrovibes gespeeld, toen met twee dansers. In de tussentijd heeft Sabbagha verschillende nieuwe versies gemaakt en nu brengt hij de choreografie met een kwartet dansers: Nicholas Aphane, Thulani Mgidi, Shawn Mothupi en Lorin Sookool.

Back is een voorstelling die gaat over contact maken, over het verleidingsspel van aantrekken en afstoten. Het is een thema dat je vaak ziet terugkomen in dansvoorstellingen, maar zelden zo schalks en speels uitgevoerd als hier. Er zit iets ondeugends in de blikken die de dansers uitwisselen, in de manier waarop ze elkaar benaderen. Back is een ode aan flirterige blikken, een eerste aanraking die een elektrische impuls door je lichaam stuurt.

Er zijn ook momenten waarop het zoeken naar een connectie met de ander een meer radeloze ondertoon krijgt. Zoals wanneer Sookool zichzelf in een mooie solo letterlijk ter aarde stort. En door een aantal scènes heen sluimert het besef dat een handreiking te laat kan komen. Toch overheerst in Back het speelse en flirterige, wat zich ook vertaalt in de stijl van dansen. Op klanken van Vivaldi worden bewegingen uit klassieke en moderne dans door elkaar gehusseld met hier en daar zelfs een vleugje hiphop.

Maar tegelijk met die zucht naar contact is Back een voorstelling over onafhankelijkheid. Sabbagha lijkt te willen tonen dat de twee elkaar niet uitsluiten, maar juist versterken. Dat erotiek alleen kan floreren tussen twee mensen die ongebonden zijn. En zonder er een expliciet politiek statement van te maken, laat Sabbagha die erotiek net zo makkelijk ontstaan tussen twee mannen als tussen een man en een vrouw. Zoals in een mooi en humoristisch duet tussen Aphane en Mothupi. Hoewel Zuid-Afrika binnen het Afrikaanse continent op papier een van de progressiefste landen is qua homorechten, is afwijken van de heersende heteroseksuele norm niet zonder gevaar.

Maar meer dan over seksuele oriëntatie, lijkt die erotiek in Back iets te zeggen over het idee van masculiniteit. Lijkt het een aansporing om een al te rigide opvatting daarvan los te laten. Want net zozeer als over toenadering, gaat Back over loslaten. Het loslaten van vooringenomenheid richting de ander, van controle, van onze hang naar aandacht die geen werkelijk contact is en soms zelfs het loslaten van de ander. Om dan toch te eindigen in een stevige omhelzing.

Foto: Nastya Soboleva