Het verhaal van de naar haar identiteit zoekende Anya wordt zelden spannend, maar een verbluffende vormgeving en twee sterk zingende hoofdrollen maken veel goed.

Dat Anastasia het vuurpeloton niet heeft overleefd, is bewezen. Het weerhield Fox Animation er niet van om een animatiefilm te maken, waarin de Russische prinses toch ontsnapt aan executie en op zoek gaat naar haar grootmoeder. In 2017 maakten Terrence McNally, Lynn Ahrens en Stephen Flaherty een succesvolle musicalbewerking, die meer gegrond is in de geschiedenis. Niet de mystieke Rasputin, maar de bolsjewieken zijn nu de kwaaddoeners. Pratende vleermuizen en cartooneske puppy’s zijn wijselijk geschrapt.

Toch lijken de makers van de musical Anastasia niet echt geïnteresseerd in de complexiteiten van de Russische Revolutie, en veel meer in het sprookje van een verdwenen prinses. Anastasia is het archetypische ‘gewone’ meisje dat eigenlijk een echte prinses is: een droom van menig (jonge) kijker. In de proloog zien we hoe de Romanovs op een bal worden overweldigd door het Rode Leger en de 17-jarige Anastasia (Tessa Sunniva van Tol) alleen overblijft. We maken een sprong van tien jaar en zien de straat van het nieuwe Leningrad, waar het volk druk speculeert over het lot van Anastasia. Oplichters Dimitri en Vlad (Milan van Waardenburg en Ad Knippels) maken slim van de situatie gebruik door nep-Anastasia’s te casten en een gooi te doen naar de aanzienlijke erfenis van de grootvorstin. En dan dient straatveger Anya zich aan.

Anya kan zich aanvankelijk niks herinneren van haar jeugd, maar komt er geleidelijk achter dat ze de echte Anastasia is. Met Dimitri en Vlad reist ze af naar Parijs, waar ze een verwoede poging doet om haar grootmoeder te overtuigen van haar identiteit. Grootvorstin Marie (Gerrie van der Klei) heeft echter al een hoop wannabe-Anastasia’s versleten, en is moeilijk te overtuigen. Ondertussen bloeit er onvermijdelijk een romance op tussen Anya en de jonge Dimitri, en wordt het trio op de hielen gezeten door officier Gleb Vaganov (René van Kooten) die gezworen heeft om de laatste Romanov te liquideren. Dimitri en Gleb staan beiden voor een dilemma. Als Anya Anastasia is – en dat is ze natuurlijk – zal ze Dimitri inruilen voor een prins en is Gleb verplicht haar te doden.

Er wringt iets in de premisse van Anastasia. Anya’s ontwikkeling zit in het ontdekken van haar eigen identiteit, maar voor de toeschouwer valt er niet veel nieuws te ontdekken. Nergens wordt aannemelijk dat Anya ook niet Anastasia kan zijn, waardoor de loop van de musical voorspelbaar wordt: de enige vraag die nog beantwoord moet worden is wanneer en hoe het kwartje gaat vallen.

Het verhaal van Anastasia krijgt daardoor te weinig dramatische spanning om een avondvullende musical te dragen. Daarnaast maakt McNally (en de schrijvers van de animatiefilm) het zich soms wel erg makkelijk. De amnesie van Anya is een handige plottruc, maar wordt niet verder uitgelegd. Als een treinkaartje onbetaalbaar is voor de straatarme Anya en Dimitri, blijkt Anya een diamant in haar jas te bewaren. Voor noodgevallen.

Wat vooral de eerste akte energie en vaart geeft, is een verbluffende scenografie. Het decor van Alexander Dodge werkt prachtig samen met de video-projecties van Aaron Rhyne. De bestorming van het keizerlijk paleis wordt vormgegeven door dreigende silhouetten van soldaten tegen een bloedrode achtergrond, die sterk contrasteert met het wit van een sierlijke balzaal. Voor de treinreis naar Parijs is een open wagon te zien, die achter een projectie van een verdwijnende weg vooruit lijkt te bewegen. De wagon verschuift, waardoor we frontaal en vanuit de zijkanten zicht krijgen op de uit de spijlen leunende personages. Een sterk dynamisch beeld, dat je moeiteloos in de scène zuigt.

Anastasia is bovenal een vergaapmusical. De kracht van de voorstelling ligt in het schilderachtige uitzicht op Sint-Petersburg, de balzalen van tsaren en grootvorstinnen en het opdoemende silhouet van een verlichte Eiffeltoren. En in de warme stemmen van Tessa Sunniva van Tol en Milan van Waardenburg, die als Anya en Dimitri de verrassingen van deze voorstelling zijn. Gesteund door een prettig in het gehoor liggende hertaling van Daniël Cohen komt een karakterlied als ‘Mijn Petersburg’ of de pauzefinale ‘Zoektocht door de tijd’ goed tot zijn recht. Hier is op vocale kwaliteit gecast, en dat loont.

Foto: Annemieke van der Togt/Roy Beusker