Hoe ziet Nederland eruit in het jaar 2100? Loop je het risico niet ouder te worden dan 78 en aan malaria te overlijden? Ligt Amersfoort aan zee en zijn er regelmatig zware bosbranden rond Arnhem? In Overvloed ontmoeten cabaretier Patrick Nederkoorn en fysisch oceanoloog Sjoerd Groeskamp elkaar om daarover te filosoferen. 

De voorstelling is onderdeel van het AKF Lab tijdens het Amsterdams Kleinkunstfestival, dat jaarlijks twee makers de ruimte geeft om een week lang in Klein Bellevue nieuwe programma’s te ontwikkelen en te presenteren. Daarbij staan unieke samenwerkingen en actuele thema’s centraal.

Aanleiding voor de voorstelling is het IPCC rapport over klimaatverandering. Nederkoorn hoort Groeskamp erover praten op de radio wanneer hij terugkomt van een huisbezichtiging. Het verhaal doet Nederkoorn besluiten zijn droomhuis in Leiden, veel te dicht bij de zee, niet te kopen maar zich te vestigen op een plek op 44 meter hoogte in de bossen rond Arnhem. Hij leest zelf het vuistdikke IPCC rapport en zoekt contact met Groeskamp. Het resultaat van hun ontmoeting is deze voorstelling, waarin hun gesprekken op allerlei manieren op het podium worden voortgezet. Twee leuke jongens, ongeveer even oud, allebei vader van een jong kind, ontmoeten elkaar in een mix van theater en wetenschap.

De cabaretier, die overigens ook als theoloog is afgestudeerd op het einde der tijden, denkt dat het zo’n vaart niet zal lopen met klimaatverandering. Irrationeel wordt hij genoemd door de wetenschapper die elke dag met de cijfers wordt geconfronteerd omdat dat nu eenmaal zijn werk is. In zijn vriendenkring vinden ze Groeskamp allemaal heel ongezellig omdat hij het nooit nalaat zijn onplezierige boodschap te verkondigen. Hebben we echt nog maar zes jaar de tijd om het tij te keren? Moeten we een dam bouwen die de Noordzee afsluit van de Atlantische Oceaan? Moeten we op andere politici stemmen, minder vlees eten, niet meer vliegen en alleen nog maar in elektrische auto’s rijden? Kunnen wij nog iets doen, als eenvoudige stervelingen? En valt er nog iets te lachen?

Groeskamp vliegt de hele wereld over om zijn klimaatboodschap te verkondigen. Tegelijkertijd maakt het hem wanhopig dat mensen die boodschap niet willen horen. Omdat ze denken dat het allemaal wel mee zal vallen, omdat het nu eenmaal een verhaal is waar ze geen zin in hebben. Wetenschappers schrijven rapporten die niemand wil lezen en 80 procent van hen kampt met depressieve gevoelens. Groeskamp legt zich bij dat alles niet neer en begrijpt dat het nodig is dat hij de handen ineenslaat met een cabaretier. Een cabaretier heeft immers een podium en een publiek. Het lijkt de beste manier om de boodschap bij al die mensen te krijgen die de rapporten nooit gaan lezen.

Nederkoorn, de podiumartiest van het duo, gaat de samenwerking aan en maakt de voorstelling theatraal. Het is immers het terrein van de kunstenaar om dingen invoelbaar te maken voor het publiek, om de cijfers tot leven te wekken en ze tot aangrijpende verhalen van echte mensen te maken. Dus zijn er grappige radio-interviews en mag de wetenschapper nu en dan een mop vertellen. En, aldus Nederkoorn, in een goeie voorstelling zitten ook minimaal twee choreografieën en moet er bovendien een eind zijn waarmee je de mensen hoopvol naar huis stuurt. De slotzin komt van de wetenschapper: de eindtijd van nu is gebaseerd op de wetenschap, dus of die eindtijd ons gaat overkomen hebben we zelf in de hand.

Na de afloop van de voorstelling wordt een podcast met een prominente gast opgenomen over de vraag hoe de wereld er in 2100 uit zal zien. Nederkoorn is een goede interviewer, Groeskamp een fijne sidekick. De podcasts zijn allemaal later terug te luisteren op de site van het AKF, en een waardevolle aanvulling op de voorstelling. Overvloed is een geslaagd experiment van een plezierig, interessant, complementair duo, dat met deze urgente voorstelling meer podium verdient dan alleen deze kleine serie in Bellevue.

Foto: Heleen Jonkman