Vier jaar na 9/11 verscheen de claustrofobische thriller After the End van de Britse schrijver Dennis Kelly. Een toneelstuk over angst, macht en verstikkende veiligheid in een wereld die zich afspeelt na een ‘aanslag’. Thema’s die voorlopig nog wel actueel blijven en daardoor reden genoeg zijn voor Theatergroep Azijn om hun versie van After the End op de planken te zetten.

Nadat er volgens Mark (Dennie Lukkezen) een (atoom)bom is ontploft, heeft hij de bewusteloze Louise (Tessa Friedrich) ondergebracht in de schuilkelder achter in zijn tuin. Iedereen lachte de paranoïde Mark met zijn overdreven schuilkelder hardop uit, maar nu lacht hij het laatst en is hij eindelijk dagenlang alleen met Louise, die behalve een afstandelijke vriendschap, niks van Mark moet hebben.

De aandoenlijke onhandigheid van Mark gaat vanaf het begin ten koste van de onderliggende dreiging die van hem uit zou moeten gaan. De discussies over het wel of niet aanzetten van de radio worden op dezelfde kibbelende manier gevoerd als de discussies over hedendaagse maatschappelijke vraagstukken. Het maakt dat de aaneenschakeling van scènes willekeurig lijkt en conflicten regelmatig op de lach werken.

Of Mark en Louise dit overleven ligt in handen van Mark. In regie van Ludy Graffelman is Louise zo hulpeloos en klein gehouden dat ze vanaf het begin al geen schijn van kans maakt om deze machtsverhouding ook maar een beetje te doen kantelen. De spanning zit hem hierdoor niet in hoe ze hier uitkomen, maar in wat Mark haar allemaal gaat aandoen terwijl ze hier zitten. Het maakt van de heftigste scène uit het stuk een ‘ook dat nog’-moment. Pas in de laatste scènes vinden regie, tekst en geluidseffecten elkaar op een manier die de acteurs eer aandoet. Louise krijgt in spel eindelijk de ruimte die haar personage nodig heeft om recht tegenover de onvoorspelbare Mark te komen staan.

Vormgever Floris Barnhoorn is inventief omgegaan met zijn materiaal. Het realistische toneelbeeld van de schuilkelder heeft zowel iets knus al iets kouds, maar laat weinig aan de verbeelding over. Zijn lichtontwerp geeft meer ruimte voor verbeelding en zorgt voor een bijna lugubere spanning tijdens de scène-overgangen.

Graffelman heeft de lach gezocht en hiermee helaas de angel uit het stuk gehaald. De grote thema’s die de groep wil aansnijden blijven hierdoor slechts huiselijke ruzies of gaan verloren in de humor. Het overkoepelende thema angst is weliswaar te zien maar nauwelijks te voelen.

Foto: Floris Barnhoorn