Vijftien jaar bestaat WArd/waRD, de dansgroep van Ann Van den Broek. Het verjaarsfeest begon in de Rotterdamse Schouwburg, waarmee de Vlaamse choreografe een samenwerking voor langere tijd is aangegaan. In Ann & Guests is ook een hoekje vrijgemaakt voor co-creatie met verwante kunstenaars. In Rotterdam was dat Marc Vanrunxt. 

Wie naar een verjaardag gaat moet iets meenemen. Marc Vanrunxt komt wel met een heel zelfwerkzaam cadeau: een choreografie, maar dan mede gemaakt én gedanst door de koningin van het feest zelf. Vanrunxt is een voor de hand liggende keuze: hij is een vast klankbord voor Van den Broek wanneer zij werkt aan een nieuwe choreografie.

Vanrunxts cadeau draagt de weinig feestelijke titel Afraid, maar zijn stuk gaat wel toepasselijk in op het scheppingsproces. Dat is elke keer weer een huiveringwekkende activiteit. In de woorden van Rilke: de schoonheid is het nog net te verdragen begin van de verschrikking. Tijdens Afraid komt Van den Broek op als de woorden ‘You are beautiful and you are alone’ klinken. Ze drentelt in haar zilveren laarsjes aarzelend langs de rand van het speelvlak waar het moet gebeuren en heeft grote moeite om het te betreden. Op het grondzeil staat ook nog het grootste deel van het woord ‘vernietigen’. Boven het podium meldt de doorlopende lichtkrant ‘The show is over’. Finita la commedia, uit met de pret. De uitspraak verwijst naar mijn idee ook naar de eenzaamheid en de leegte van een kunstenaar nadat die een schepping heeft voltooid en losgelaten.

Als de danseres/choreografe eindelijk naar de microfoon middenvoor durft, zet ze breekbaar de eerste regels in van I get a kick out of you, maar al snel neemt zware muziek het van haar over, met heftige vocale uithalen, zweepslagen en een diepe basdreun als basis. Ze luistert even verwonderd en laat zich dan meeslepen door de muziek. Met haar extatische overgave en haar barokke gebaren lijkt ze iets tussen popdiva en groupie, tussen priesteres en drama queen.

Het stuk van Vanruxt duurt een half uur. Misschien zou je Afraid eerder een performance moeten noemen. Van den Broeks werk kenmerkt zich door tweeslachtigheid: conformeren de performers zich of verzetten ze zich juist tegen conventies, zijn ze zelfstandig of laten ze zich leiden, zijn ze sterk of kwetsbaar, of zelfs zijn ze man of vrouw. Vanruxts stuk is gebouwd op dezelfde dualiteit, en werkt ook met de soms bijna dwangmatige herhalingen. Wie na Afraid wilde zien hoe bijzonder Ann Van den Broek als choreografe is, kon naar Co(te)lette in de grote zaal. Gouden Zwaan 2008 en nog steeds confronterend.

Foto: Maarten van den Abeele