Vivaldi’s onverbiddelijke klassieker De vier jaargetijden (Le quattro stagioni, 1725) toegankelijk maken voor een jeugdig publiek, dat stelt actrice Angela Schijf zich tot doel in de voorstelling 4 Jaargetijden met Angela Schijf. Kinderboekenschrijfster Imme Dros is verantwoordelijk voor de tekst over de tweelingzusjes Anna en Emma die doorheen de seizoenen de wonderlijkste avonturen beleven.

‘Ook tweelingen kunnen heel verschillend zijn’, zegt Schijf in de voorstelling. Anna is ondernemend, avontuurlijk en enthousiast over alles. De winter kan haar niet koud en ijzig genoeg zijn met sneeuwpret, ijs en sleeën. Emma daarentegen is mokkiger van karakter. Ze houdt niet van sneeuw en de zomer is haar al snel te warm. Schijf vertolkt in haar eentje beide rollen, wat knap is. Dat doet ze ingenieus. Terwijl de lager klinkende stem van Emma doorklinkt in de luidsprekers, komt ze als Anna op met een hoge, razendsnelle dictie.

Het Vivaldi Consort begeleidt Angela Schijf, een ensemble van jonge musici onder supervisie van Johannes Leertouwer. Hun muzikale spel is gloedvol. De regie en het concept van 4 Jaargetijden met Angela Schijf zijn van Joris Nassenstein en Jan Pieter Koch. De voorstelling begint met de winter, hoewel het muziekstuk officieel opent met Lente. Schijf kleedt zich in rode trui, sjaal en ijsmuts en verheugt zich op het schaatsen.

Dan staan de zussen hoog op een dijk en verschijnt er iets zwarts aan de hemel: het is een tornado die hen wegblaast naar een andere wereld, die van Vrouw Holle die woont in een holle boom. Op de stam is een bord gespijkerd waarop staat dat een werkzaam leven wordt gewaardeerd; dat is Artikel 1 van het Wetboek van Strafrecht volgens mevrouw Holle. De beide zussen ondergaan een reeks van beproevingen in dit sprookje. Ze zijn geheel in de ban van Vrouw Holle; de een aanvaardt dat wel, de ander niet. Voor Anna is de heksachtige Holle een groot avontuur, voor Emma is ze eerder een bozige vrouw. Dat levert spannende scènes op.

Vivaldi’s muziek kent tal van programmatische ofwel vertellende elementen. Zo klinkt er het blaffen van een hond, dat nadrukkelijk wordt vertolkt door een blaffende muzikant. Ook zingen de merel, roodborst en vink. Uit de holle boom, die prachtig en theatraal midden op het toneel staat, klinkt de lage, dreigende stem van Holle. Vanuit de toneelhemel kan het sneeuwen, vallen de herfstbladeren ritselend omlaag en dankzij ingenieuze belichting gaan we mee met de seizoenen.

Alleen is het de vraag of de voorstelling werkt voor kinderen; bij de eerste voorstelling in de grote zaal van Kunstlinie Almere Flevoland waren er geen of nauwelijks aanwezig. De truc van de dubbele persoonlijkheid verliest op den duur aan spanning en Angela Schijf heeft op de bühne niet de vereiste présence. Ze wervelt lichtvoetig over het podium heen, doet enorm haar best, ze begeeft zich tussen de musici maar op een bepaalde manier miste ik een dwingende toneelaanwezigheid.

Echt helemaal geslaagd is 4 Jaargetijden met Angela Schijf niet. Ik denk dat hieraan ook een inhoudelijk-dramaturgische oorzaak ten grondslag ligt. Afgezien van de sfeer van de vier seizoenen, hebben regie noch tekst de moeite gedaan de muziek écht inzichtelijk te maken, sterker: muziek en spel staan los van elkaar, op een enkele uitzondering na.

Je zou meer over de muziek willen weten, zoals bijvoorbeeld Peter en de wolf van Prokofjev of Carnavel des animaux van Saint-Saëns muziek én theaterspel tegelijk zijn. Ook is het vreemd dat er voortdurend sprake is van een bevroren zee, van ijsschotsen en van schaatsen op zee. En ook van sombere golven en hun lied. Maar welke zee is dat? Want op de zoute Noordzee kun je nooit schaatsen en die bevriest niet. Nogmaals, het kan aan de eerste opvoering in een te grote en nog niet voor een derde gevulde zaal liggen, maar tussen podium en publiek sloeg er geen vonk over.

Foto: Govert de Roos