Toneelschrijfster en dramaturge Luisa Treves is op 19 oktober in Amsterdam overleden op 95-jarige leeftijd. Treves was initiatiefnemer van het Nederlands Theater Jaarboek, de eerste systematische verslaglegging van theater in Nederland. Zij was uitgeefster en hoofdredacteur van 1950 en 1970, tot het Nederlands Theater Instituut, later Theater Instituut Nederland, deze taken van haar overnam.
Treves – haar echte naam was Margaretha Roselaar – was getrouwd met regisseur en theaterdirecteur Karl Guttmann, met wie zij aan de basis van de oprichting van een toneeltraditie in Brabant stond. In 1960 richtte Guttmann toneelgroep Ensemble op met Treves als dramaturge. Ensemble, de voorloper van Zuidelijk Toneel Globe, speelde onder andere de eerste opvoering buiten Engeland van Harold Pinters De huisbewaarder (met Guus Hermus en Henk van Ulsen) en De meeuw van Anton Tsjechov met Mary Dresselhuys, Ramses Shaffy en Sigrid Koetse.
In haar jonge jaren schreef ze voor De Groene Amsterdammer en Vrij Nederland. Van de Tweede Wereldoorlog tot de jaren tachtig schreef ze verschillende toneelstukken, waaronder het meermalen bekroonde De Ring en de Kelim, Winterwake, De brief van Don Juan en Om Nausikaa.
In de jaren zeventig en tachtig werkte ze ook als vertaler en als zakelijk leider van vrije producent Accolade Productions, dat voorstellingen als De dag waarop de Paus gekidnapt werd van Joao Bethencourt met Lex Goudsmit en de jonge Frans Mulder, Een gelukkige hand van Don Coburn met Guus Hermus en Caro van Eijck en Het vege lijf van James Saunders met Ellen Vogel, Ton van Duinhoven, Bram van der Vlugt en Rita Maréchal.
Na de dood van haar man gooide ze het op 75-jarige leeftijd radicaal over een andere boeg door zich op het maken van bronzen beelden te richten. Tot op late leeftijd bleef ze zeer actief. Onder de naam ‘Opgewekt Senioren Convent’ organiseerde ze de afgelopen twintig jaar halfjaarlijkse bijeenkomsten bij haar thuis voor ouderen die net als zij na hun pensionering een andere, creatieve richting hadden gevonden.
Een deel van haar literaire werk is gebundeld onder de titel Van achteren naar voren, uitgegeven door De Prom. Luisa Treves werd onderscheiden met het Verzetsherdenkingskruis en was Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Foto: Miriam Guttmann
