Voor Theaterkrant schrijven meer dan dertig recensenten. In een serie interviews stellen we ze voor aan onze lezers. Deze week: musicalrecensent Sanne Thierens. ‘Ik wéét al dat musical een fantastisch genre is, dus laten we er inhoudelijk over verder praten in plaats van te blijven steken in die waardediscussie.’

Sanne Thierens (1989) is sinds 2016 recensent bij Theaterkrant.nl en richt zich op het genre musical. Daarnaast schrijft ze een boek over de musicals van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink dat in 2020 verschijnt bij Nijgh & Van Ditmar, en werkt ze voor de Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg aan het theoriecurriculum van de musicalstudenten.

In hoeverre verschilt het recenseren van een musical van het recenseren van een theatervoorstelling?

De musical is een multidisciplinaire vorm van theater, dus er zijn meerdere elementen, zoals muziek en dans, waar je op moet letten. Dat kan je bij andersoortig theater ook hebben, maar bij de musical vormen de elementen vaker een samenhangend geheel en versterken ze elkaar. Ik kijk er bijvoorbeeld naar hoe de muziek het verhaal verder helpt en of de muziek een functie heeft of juist meer opvulling is. Daarnaast moet je als recensent keuzes maken waar je je op focust en kiezen om bepaalde elementen eventueel achterwege te laten. Het zou echter een mooi streven zijn om bij een musicalrecensie in ieder geval aandacht te geven aan de meest voorkomende disciplines: zang, spel en dans.

Lukt het altijd om deze balans te vinden?

Ik merk dat de muziek een beetje op de achtergrond blijft en dat heeft er ook mee te maken dat het best lastig is om over muziek te schrijven. Hoe omschrijf je wat muziek goed maakt zonder dat het heel muziektheoretisch wordt? Je kan het wel hebben over bepaalde harmonieën en intervallen, maar dat zegt ook niet altijd iets. Ik ben dus nog op zoek naar het juiste idioom want vooral als een voorstelling een originele score heeft zoals Ciske de Rat, vind ik het belangrijk om daar dieper op in te gaan.

Wanneer is een musical voor jou geslaagd?

Het belangrijkste vind ik dat een verhaal raakt en ondersteund wordt door goede muziek. Ik kan het heel ergerlijk vinden als er een lied komt dat niet logisch is in het geheel of niet past bij het personage dat het zingt. Daarnaast kan je met de verschillende disciplines waar een musical uit bestaat een beetje variëren. Dat gebeurt ook en soms worden er weer nieuwe dingen toegevoegd zoals acrobatiek of actor musicians; performers die ook instrumenten bespelen. Dan krijg je een nieuwe laag die een voorstelling weer anders maakt dan een standaard musical, en dat is heel interessant.

Merk je een kwaliteitsverschil tussen musicals in het buitenland en in Nederland?

In Engeland en in Amerika worden over het algemeen innovatievere musicals gemaakt dan in Nederland. Doordat in Nederland bijna alle musicals uit de vrije sector komen, kunnen er weinig risico’s genomen worden en is het aanbod relatief behoudend. In Amerika en Engeland heb je daarentegen competities, workshopinitiatieven en gesubsidieerde theaters waar nieuwe musicals uit voortkomen. Een dergelijke infrastructuur ontbreekt in Nederland helemaal en ik hoop dat dat verandert nu de Raad voor Cultuur een goed advies heeft gegeven. Daardoor is er nu plek voor een productiehuis in de BIS en er zijn genoeg jonge makers die daar graag op in willen en kunnen springen.

Wat vind je van het feit dat binnen de theatersector best minachtend naar het musicalgenre wordt gekeken?

Onterecht. Soms lijkt het alsof het idee domineert dat musical per definitie een groots opgezet en populair genre is dat zichzelf wel kan redden. Maar er zijn ook heel veel andere soorten musicals waarvoor dat niet geldt. Mede omdat het musicalgenre geen subsidie krijgt, wordt er relatief vaak teruggegrepen op bekend repertoire en grote titels. Omdat die zichtbaarder zijn dan de kleine, onbekende producties houden die dat beeld in stand. Aan de andere kant denk ik dat de minachting voor het genre wel meevalt, maar doordat er vaak naar gevraagd wordt, wordt het idee in stand gehouden dat het zo is.

Merk je een verbetering in de waardering?  

Ik heb zelf niet veel met de toneelwereld te maken, dus ik kom niet vaak mensen tegen die zeggen dat ze een hekel hebben aan musical. Maar ik denk dat je, in plaats van in discussie te gaan over de waarde van het genre, je beter kan staan voor je vak en vertrekken van een punt dat die discussie al voorbij is. Ik wéét al dat musical een fantastisch genre is, dus laten we er inhoudelijk over verderpraten in plaats van te blijven steken in die waardediscussie. Er valt nog zoveel meer over te zeggen. In de internationale academische wereld gebeurt dat al; daar is musicalwetenschap sinds zo’n tien jaar up and coming en de vraag of het musicalgenre waardig is een non-issue. Datzelfde idee probeer ik uit te dragen door er op een diepgaande manier over te schrijven voor de Theaterkrant.

Lees hier meer over onze recensenten. Alle interviews zijn op deze pagina terug te lezen.