De meest recente editie van het langlopende Right About Now Festival toonde opnieuw een eclectische mix van stijlen en disciplines van ‘tomorrow’s artists’.

Bijna vijfentwintig jaar geleden kwam de documentaireserie Girls Girls Girls uit, waarin Ireen van Ditshuyzen een groep bi-culturele vrouwen in gesprek liet gaan over wat het voor hen betekent om in Nederland op te groeien. Het was voor documentairemaker Soulaima el Khaldi aanleiding om vier van de vrouwen van toen opnieuw op te zoeken en de vraag te stellen: wat is er veranderd, en wat is hetzelfde gebleven?

Op de jongste editie van het Right About Now Festival, dat zich afgelopen week afspeelde, was een van de afleveringen van de nieuwe reeks te zien. Voor dit deel interviewde El Khaldi drie jonge bi-culturele vrouwen, en liet ze hen de oorspronkelijke reeks uit 1998 zien. Er is herkenning (in hoe vrouwen met een hoofddoek worden behandeld) en ook verschil (anno 2022 kunnen Marokkanenmoppen ook onder elkaar echt niet meer), maar de documentaire wordt pas echt interessant als er dieper op de levens van de drie vrouwen wordt ingegaan.

Een jonge Vietnamees-Nederlandse vrouw herinnert zich met schaamte dat ze de cultuur van haar ouders verloochende om er in de klas maar bij te mogen horen; een rechtenstudente in een rolstoel beschrijft hoe ze als kind uit huis werd geplaatst en door de autoriteiten in een instelling met mensen met een verstandelijke beperking werd ondergebracht; een Marokkaans-Nederlandse en haar vader gaan in discussie over wat de beste strategie is om met racisme en uitsluiting om te gaan. El Khaldi slaagt er door haar persoonlijke aanpak uitstekend in om de uitsluitingsmechanismen waarmee bi-culturele Nederlanders én Nederlanders met een beperking te maken hebben tastbaar te maken.

Eén van de vrouwen in de oorspronkelijke groep was theatermaker Marjorie Boston, die datzelfde jaar de eerste editie van het Right About Now Festival zou co-organiseren. Het festival was door de jaren heen aan verschillende huizen verbonden, maar streek twee jaar geleden neer in De Brakke Grond. De openingsavond van het festival wordt steeds in een clubsetting georganiseerd, om de structurele crossover tussen podiumkunsten en het muziek-en clubcircuit eer aan te doen: juist die eclectische combinatie onderscheidt Right About Now van andere festivals die jonge makers ondersteunen, zoals Jonge Harten of Cement. Bovendien wordt het festival gekenmerkt door een uitgesproken niet-Eurocentrische blik, waardoor makers van kleur en ondergerepresenteerde kunstvormen als spoken word meer ruimte krijgen.

De transdisciplinaire aanpak biedt veel ruimte voor experiment, zo blijk dit jaar ook uit de work-in-progress-versie van AKOMFRAHDIO van Mathieu Charles. De spoken word artist en rapper bouwt al enkele jaren aan een theateroeuvre, en zijn Fanon Mixtape werd in 2019 geselecteerd voor het Vlaamse Theaterfestival. In aanloop naar een nieuwe versie van AKOMFRAHDIO, die in het voorjaar in De Brakke Grond te zien zal zijn, organiseert de theatermaker een aantal werksessies, waarvan er twee op het festival te zien waren.

Charles lijkt op zoek naar een dialoog die tijd en ruimte overstijgt: hij gaat in gesprek met een tafelgast, die zelf een rol mag kiezen van een historisch of fictief figuur. Samen bespreken ze de geschiedenis van het kolonialisme en de doorwerking daarvan op het heden, waarbij Charles het gesprek afwisselt met zelf samengestelde geluidsmontages die aansluiten bij de hoofdthema’s. Het gesprek is wijdlopig en daarmee weinig specifiek: eerder dan nieuwe kennisproductie blinkt de sessie uit in het creëren van een droomachtige sfeer en grote intimiteit. De kwetsbaarheid die Charles en zijn gast aan de dag leggen in hun zoektocht wint je voor hun pogingen om op een andere manier over heden en verleden te spreken.

Iemand die waarschijnlijk geen introductie meer nodig heeft is Pink Oculus, het podium-alterego van Esperanza Denswil, die inmiddels al Europese bekendheid geniet. Haar aanwezigheid op Right About Now Festival is echter passend, omdat zij de belichaming lijkt van de mission statement van het festival: een adembenemende, eclectische mix van stijlen en invloeden. Denswils fluwelen zangstem biedt de luisteraar houvast in de waanzinnig complexe muzikale composities die ze met haar band ontwikkelt. Bovendien is ze een geboren performer, die met het grootste gemak het publiek aan zich bindt door charismatische terzijdes, een sterke afwisseling tussen muzikaal bombast en intieme verstilling, en een schitterende aankleding.

Zo liet Right About Now Festival zich weer van zijn sterkste kant zien, met een rijke ontmoeting tussen genres, stijlen en culturen.

Foto: Pink Oculus door Elzo Bonam