Op vrijdag 5 juni is Mary Overlie overleden in haar woonplaats Bozeman, Montana. De danseres, choreograaf, professor en auteur was in Nederland vooral bekend vanwege haar theorie The Six Viewpoints.

One who is directly connected with nature and needs no outside rules as guides in order to function as a positive part of the whole.
(De oorspronkelijke definitie van een anarchist, zoals geciteerd door Mary Overlie in haar boek: Standing in Space)

Mary Overlie (1946) studeerde dans in Californië (technieken van onder anderen Martha Graham, Merce Cunningham en José Limón), maar ook transcendentale meditatie bij Maharashi Mahesh Yogi om zelf meditatiedocent te worden. Die opleiding zorgde mede voor het filosofische fundament van The Six Viewpoints, waarbij bewustzijn op de vloer een kernonderdeel vormde.

Vanuit San Francisco trok ze naar New York City, waar ze danste in werk van Yvonne Rainer en Barbera Dilley en onderdeel was van de Natural History of the American Dancer. In 1977 was ze een van de eerste docenten aan de Experimental Theater Wing (ETW) van de New York University. Daarnaast werkte ze samen met diverse makers, onder wie Anne Bogart.

Vanaf midden jaren tachtig werkte Overlie voornamelijk in Europa als choreograaf, performer en docent. In Nederland gaf ze les aan het European Dance Development Center in Arnhem (nu ArtEZ) en aan de SNDO in Amsterdam.

Haar methode The Six Viewpoints was een zowel filosofische als praktische postmoderne benadering van theater en dans. Een performance wordt daarin gedeconstrueerd in zes onderdelen: Space, Shape, Time, Emotion, Movement en Story (de SSTEMS of MATERIALS). Die kunnen vervolgens los van elkaar en in relatie tot elkaar onderzocht, verdiept en ontwikkeld worden.

Een mogelijke dialoog die The Materials met elkaar kunnen aangaan, is die van The original anarchist. Een predicaat wat gaandeweg steeds meer symbool is gaan staan voor de benadering van Overlie. Het gaat niet om anarchisme in de huidige betekenis van chaos en nihilisme, maar om iemand die dichtbij bij de natuur staat en die geen externe regels nodig heeft om op een positieve manier bij te dragen aan het geheel. Ze geloofde als postmodernist in het horizontale, non-hiërarchische karakter van performance, waarbij geen van The Materials boven de andere stond.

Observe the ingredients, the materials of performance, contemplate the particles. Once you find  them, train yourself to listen, allow them to become your teachers, embrace them as profound partners. Allow them to create.
(Standing in Space)

De theorie van The Six Viewpoints is onder meer opgenomen in het curriculum van de Toneelacademie Maastricht. Daarnaast heeft het ViewpointLab (onder leiding van Jan van Opstal en Hildegard Draaijer) jarenlang workshops en intensives georganiseerd om zo makers en uitvoerders kennis te laten maken met het werk. Afgelopen jaar gaf Overlie nog een masterclass, georganiseerd door de Toneelacademie Maastricht, waarna ze nog naar ImPulsTanz in Wenen, Rose Bruford College in Londen en Shanghai doorreisde. Het bleek achteraf haar afscheidstournee, omdat ze toen al geruime tijd ziek was. Ze heeft in die tijd nog gewerkt aan een nieuw boek, dat waarschijnlijk postuum zal verschijnen.

In 1999 ontving Overlie een Bessie Achievement Award voor haar doorlopende bijdrage aan de dans.

Foto: Northern Sumit Studio

Bronnen:
Mary Overlie: Standing in Space
https://sixviewpoints.com/
Borja Ruiz: Mary Overlie  – El origen de los viewpoints
Miryam Coppersmith: Mary Overlie – Original Anarchist
Wikipedia