Classicus en cultuurwetenschapper Maarten De Pourcq is de winnaar van de Marie Kleine-Gartman Essayprijs 2019, zo heeft juryvoorzitter Sadettin Kirmiziyüz vanavond bekend gemaakt in Theater aan het Spui. Aan de prijs is een geldbedrag van 2500 euro verbonden en een publicatie in De Groene Amsterdammer. Hij schreef volgens de jury een jaloersmakend essay met een verontrustende conclusie.

De Marie Kleine-Gartman Essayprijs is de enige prijs voor Nederlandstalige theaterbeschouwingen. Het thema van deze editie was ‘Theater als moreel kompas?’ De twee andere genomineerden waren freelance journalisten Evelien Lindeboom (1981) en Harmen van der Meulen (1984), die beiden een mentoraat ontvangen bij De Nieuwe Garde. Van der Meulens essay ‘Onderdeel van het probleem’ wordt ook gepubliceerd in het zomernummer van vakblad Theatermaker.

Maarten De Pourcq (1979) werkt als hoogleraar Europese letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In zijn essay ‘Ik ben naar buiten gekomen’ trekt hij een lijn van de klassieken naar het hedendaagse theater, langs de vele Medea’s die ten tonele zijn gevoerd. Zijn centrale vraag: ‘Wat betekent dat: vrouwen die spreken in het theater, toen en nu?’

Volgens de jury is het essay ‘op een jaloersmakende manier doorwrocht en leesbaar tegelijk. Op trefzekere wijze schetst De Pourcq de verschillende rollen die Medea toebedeeld krijgt. Van rebel tot protofeminist, van barokke wraakengel tot symbool om allerlei vormen van uitsluiting aan te kaarten.’ Daarnaast staat De Pourcq stil bij de maatschappelijke rol die het theater vervult – in de oude Griekse democratie en in de onze. Daarbij maakt hij duidelijk dat het theater vaker dienst doet als ruimte voor zelfreflectie (waarbij de bestaande sociale orde wordt bevestigd) dan als platform voor daadwerkelijke maatschappelijke verandering.

De Marie Kleine-Gartman Essayprijs wordt georganiseerd door het Nederlands Toneelverbond in samenwerking met De Groene Amsterdammer, en mogelijk gemaakt door de Van Bijleveltstichting. De jury bestond dit jaar uit Basje Boer (schrijver en journalist voor o.m. De Groene Amsterdammer), Bo Tarenskeen (schrijver, regisseur, verbonden aan vakblad Theatermaker), Ruth Kief (De Nieuwe Garde en Athenaeum Boekhandel) en juryvoorzitter theatermaker Sadettin Kirmiziyüz.

Foto: Michiel van Kempen