De Raad voor Cultuur maakte vanmiddag bekend wie vanaf 2021 een plek krijgt in de culturele basisinfrastructuur, de groep instellingen die rechtstreeks door het rijk wordt gesubsidieerd. De brancheverenigingen reageren kritisch.

Kunsten ’92
De belangenorganisatie voor de kunst-, cultuur, erfgoed- en creatieve sector reageert bezorgd op het bericht van de Raad voor Cultuur dat hij in alle sectoren meer kwaliteit aantrof dan kon honoreren. Dat is volgens Kunsten ’92 extra problematisch in de podiumkunsten, ‘aangezien inmiddels bekend is dat ook bij het Fonds Podiumkunsten minder gehonoreerd kan worden dan er is aangevraagd, mede vanwege een bezuiniging van € 8,6 miljoen (200 aanvragen in behandeling genomen, waarvan er 70 kunnen worden gehonoreerd; op dit moment financiert het Fonds 112 instellingen). ‘Dit brengt de diversiteit en spreiding van aanbod in gevaar, en op termijn de internationale kwaliteit en reputatie van de podiumkunsten.’

Ook vreest de organisatie ‘dat het nieuwe bestel een soort luchtkasteel blijft, gelet op de precaire situatie waarin we verkeren’. Door de crisis is het weerstandsvermogen van instellingen aangetast en is het zeer onzeker in hoeverre de (lokale) infrastructuur, waar al dit aanbod moet gaan landen, intact blijft: zullen de instellingen in staat worden gesteld om de productie te continueren en makers aan het werk te houden? Als er geen tweede steunpakket voor cultuur komt, dan zullen volgens Kunsten ’92 veel culturele instellingen de periode 2021 – 2024 niet halen in de 1,5 meter economie.

Verenigde Podiumkunstenfestivals
Het informeel samenwerkingsverband van bijna 50 landelijke festivals doet een dringende oproep voor het verhogen van het budget voor de podiumkunstenfestivals in de culturele basisinfrastructuur. De subsidieregeling voor de festivals behoort deze ronde tot de meest overvraagde. In februari bleek al dat er voor 13.079.204 euro aan aanvragen was ingediend terwijl het budget 5.792.000 euro bedroeg. Het beschikbare geld heeft de Raad nu verdeeld over acht verschillende festivals, daarbij vermeldend dat ‘het landschap van BIS-waardige podiumkunstenfestivals groter en veelzijdiger is dan gehonoreerd kon worden, en de keuze van acht festivals niet volledig recht doet aan die pluriformiteit en kwaliteit’. De raad adviseert ‘dat in de volgende BIS-periode genoeg plekken én genoeg budget is om het aantal BIS-festivals uit te breiden, en dat er dan ook de mogelijkheid is om nog meer genres te honoreren’.

De Verenigde Podiumkunstenfestivals wil dat die uitbreiding nu alvast, ‘juist nu’, ingevoerd wordt en formuleert daarvoor zes redenen. Ze wijzen erop dat van de 23 positief beoordeelde festivals slechts 8 een plek kregen. ‘Nergens waren de adviezen zo positief en de toekenningen zo klein in aantal.’ Genres als popmuziek en urban arts – ‘erg gewenste (en geadviseerde) toevoegingen door Minister van Engelshoven, Tweede Kamer en Raad voor Cultuur’ – vallen buiten de gekozen selectie. Verder verliezen nu drie van de reeds bestaande BIS-festivals een deel van het budget dat zij voorgaande jaren hadden. En ook de nieuwe gehonoreerde festivals krijgen niet de bedragen die zij hebben aangevraagd ‘en die zeer te beargumenteren wel NODIG zijn om hun nieuwe BIS-functie uit te oefenen. In geen enkele andere categorie binnen de BIS pakt dit zo slecht uit voor nieuwkomers.’

De coronacrisis heeft volgens de festivals hun belang in Nederland enorm benadrukt. ‘In alle brieven en gesprekken over de ramp die over het culturele veld heen kwam, werd het wegvallen van al die festivals overal in het land toch als een van de pijnlijkste ontwikkelingen ervaren. Zelfs de koning stak de festivals een hart onder riem in een ZOOM-meeting.’ Een aanzienlijk deel van de steungelden kwam ook bij de festivals terecht. ‘Wij denken dan: als de festivals NU in crisis zo essentieel blijken voor het Nederlandse cultuurveld: besteed dan niet alleen geld aan de redding van deze festivals, maar ook in de voortgang en de ontwikkeling.’

Net als Kunsten ’92 wijzen ook de podiumkunstenfestivals op krapte bij het Fonds Podiumkunsten, waar verscheidene festivals een reserve-aanvraag hebben ingediend. ‘Het is een foute aanname te denken dat de meerjarige festivalregeling van het Fonds Podiumkunsten deze festivals gaat opvangen, want ook in deze regeling is het tekort aan financiële ruimte meer dan 6 miljoen voor 91 aanvragers (zo’n 100 procent van het daar beschikbare budget).’

Foto: Theaterfestival Boulevard