Beste ondertekenaars van ‘Wij zien jullie, witte kunst- en cultuursector’,

Dank voor de mooie woorden. Het is lang geleden dat ik in een korte tijd zo veel verschillende emoties heb voorbij zien komen bij mezelf bij alles wat er nu gebeurt. Van begrip tot boosheid, van verontwaardiging tot herkenning, van trots tot geraakt worden. Begrip, omdat de sector inderdaad zichtbaar werk maakt van diversiteit en inclusie, maar ik snap dat het voor velen nog te langzaam gaat.

Ik kan mij dan ook goed vinden in de zinnen: ‘We spreken namens een samenleving, de Nederlandse samenleving, die schreeuwt om erkenning van haar diversiteit, die schreeuwt om het benoemen, herkennen en vieren van haar vele waarheden.’ Ook ik behoor tot die samenleving. Als kind van Marokkaanse gastarbeiders was cultuur in de zin van theater of musea niet iets wat we thuis meekregen. Pas veel later tijdens mijn studie, begon ik daar wat meer interesse voor te krijgen. Door de vriendinnen die ik kreeg die mij meevroegen naar dansvoorstellingen of theatervoorstellingen of gewoon een avondje stand-upcomedy.

Ik zal mij even voorstellen. Mijn naam is Karima el Bouchtaoui. Na een vast dienstverband van 13 jaar heb ik besloten om uit mijn veilige (contractuele) haven te komen en mijn bedrijf op te zetten Ocullus Consultancy. Mijn droom is en was om mij fulltime bezig te houden met het bevorderen van meer gelijkheid binnen organisaties. Ik merk dat ik zelf een hele strijd heb moeten leveren om mezelf te kunnen zijn. Ik had graag beoordeeld willen worden op mijn kwaliteiten en niet op mijn afkomst of op hoe ik eruitzie. Ik ben dit werk gaan doen om te zorgen dat ik het voor anderen met een biculturele achtergrond makkelijker maak om te zijn wie je bent, welke kleur je ook hebt.

We reageren namelijk als mensen nog te vaak op iemands uiterlijk. Binnen de eerste 30 seconden heb je al een mening over de ander gevormd. Je doet dit op basis van uiterlijkheden, zoals leeftijd, culturele achtergrond, hoe zelfverzekerd iemand loopt, de hoogte van de stem etc. Op basis daarvan maak je (onbewust) alle beslissingen. Je vraagt je hierbij af: ‘Heb ik wel of geen klik met de ander?’ Welke culturele afkomst je ook hebt, dit is iets puur menselijks. Je krijgt ongelijke verhoudingen als degenen die de beslissingen nemen zich niet bewust zijn van deze onbewuste processen die er spelen. Ruimte maken voor andere makers en verhalen wordt dan een ingewikkelde strijd waar we al snel tegenover elkaar komen te staan. In het maatschappelijk debat gaat het veelal over ‘wij’ en ‘zij’. In mijn werk ben ik elke dag bezig om concrete stappen te nemen voor gelijke kansen en te zorgen dat het gesprek niet meer over ‘wij’ en ‘zij’ gaat, maar over ‘ons’. De filosofie van Ubuntu ‘Ik ben omdat wij zijn’ is een leidraad die mij energie geeft. We zijn namelijk allemaal met elkaar verbonden.

Ik heb verschillende opdrachten en binnen één van mijn opdrachten heb ik de functie van projectleider Theater Inclusief. In dit project zijn 19 theaters en gezelschappen aangesloten die we aan de hand van de Code Diversiteit en Inclusie (www.codedi.nl) begeleiden. Ik doe dit nu ongeveer een jaar. En in het begin vroeg ik mij echt af hoe groot het commitment was op dit onderwerp. Met 19 aangesloten partijen zie je veel verschil in tempo en voortvarendheid.

Nu tijdens deze Coronaperiode besloot ik wederom om alle partijen te contacteren en te checken wat de behoefte is aan ondersteuning om diversiteit en inclusie te bevorderen. En ik merkte dat de theaters en gezelschappen 1 voor 1 activiteiten ontplooien om hier echt werk van te maken. Dit was een welkome verrassing. Zeker in een tijd waarin tijd en geld schaars zijn. In een jaar tijd zie ik dat de partijen van praten naar actie nemen zijn gegaan.

Is het genoeg? Nee nog lang niet! Trots ben ik wel, dat ik onderdeel ben van zo een mooi proces waarbij we elkaar beter leren begrijpen en daardoor ook een beweging losmaken waarop we elkaar meer ontmoeten zowel binnen als buiten het theater. Wel merk ik dat we het niet alleen kunnen. Als er iets is wat ik de afgelopen periode heb geleerd is dat we elkaar nodig hebben om het doel te bereiken. Vraag en aanbod kan elkaar niet altijd even goed bereiken. En welke redenen daar ook ten grondslag liggen, de oplossing ligt zeker bij de theaters en gezelschappen, maar ook bij onszelf.

‘Dus ja, er is sinds kort beweging in de sector. En dat is heel goed. Maar waar de gesprekken van boven naar beneden worden gevoerd, waar de voorwaarden maar van een kant worden bepaald, waar we op de koffie mogen komen maar voor het eten weer buiten staan, zullen wij ons blijven herkennen in de civiele onrust die wereldwijd ontketend is door de pijnlijke beelden uit Amerika.’ Ik nodig de initiatiefnemers uit om met mij om tafel te gaan zitten en niet alleen voor een kop koffie, je bent van harte welkom om te blijven eten. Theater en zo ook Theater Inclusief is van ons allen. Ik hoor graag van jou hoe we elkaar hierin kunnen versterken zodat we onze missie voor gelijke kansen en deelname aan de maatschappij ook binnen de cultuursector handen en voeten kunnen geven.

Met inclusieve groet,

Karima el Bouchtaoui
Projectleider Theater Inclusief
085-0470311
info@theaterinclusief.nl
www.theaterinclusief.nl