De zesenzestigste editie van het Holland Festival biedt 45 producties en 109 voorstellingen. Het festival legt de nadruk op muziektheater omdat volgens de programmeurs van het Holland Festival muziektheater de theatervorm bij uitstek is voor de 21ste eeuw.

Volgens artistiek directeur van het festival Pierre Audi kan de editie van dit jaar worden beschouwd vanuit het perspectief van de utopie: ‘Hoe leef je met elkaar samen, na de crisis.’ Het Muziektheater is bij uitstek de plek in de podiumkunsten waar samen leven vorm krijgt. Waar librettisten, regisseurs, componisten en beeldend kunstenaars elkaar moeten vinden.

Zes internationale muziektheaterproducties vormen het hart van het programma van dit jaar, als een ‘festival binnen het festival’. Het festival opent op zaterdag 1 juni met de muziektheatervoorstelling Quartett van Luca Francesconi. De productie van Teatro alla Scala in Milaan werd vormgegeven door Àlex Ollé, in samenwerking met IRCAM in Parijs. Andere in het oog springende muziektheaterproducties zijn de nieuwe 3D-opera (een primeur) Sunken garden van Michel van der Aa met libretto van David Mitchell en Desdemona met tekst van Oscarwinnares Toni Morrison in regie van Peter Sellars, gecomponeerd en uitgevoerd door de Malinese ster Rokia Traoré. Jan Fabre brengt een nieuwe opera over de getroubleerde verhouding tussen Wagner en Nietzsche. Suster Bertken en Troparion van Rob Zuidam worden geënsceneerd door Pierre Audi en Heiner Goebbels sluit af met When the mountain changed its clothing met het wereldberoemde Vocal Theatre Carmina Slovenica, een buitengewoon meisjeskoor dat tevens kan acteren.

De theaterprogrammering biedt vooral werk uit niet-Europese landen en introduceert nieuwe Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse makers in Nederland. Simon Stone brengt met het Australische gezelschap Belvoir een eigen versie van Ibsens Wilde eend en de Congolese theatermaker Dieudonné Niangouna, die dit jaar ook een belangrijke plaats inneemt in Avignon, maakt geëngageerd teksttheater. In Shéda proberen geesten uit het verleden hun menselijkheid te hervinden, waarbij ‘de woorden harder moeten aankomen dan de kogel van een kalasjnikov’. Marco Layera Navarro toont met La re-sentida uit Chili een satire over utopie, revolutie en kunst. La re-sentida maakt deel uit van een Zuid-Amerikaans drieluik, samen met de Argentijnse Mariano Pensotti en Emilio García Wehbi te zien in Frascati.

Terugkerende gezelschappen zijn Needcompany met Jan Lauwers met Marktplaats 76, Toneelgroep Amsterdam met De meeuw in regie van Thomas Ostermeier en Theatre of Nations met de wereldberoemde Russische regisseur Andrej Moguchiy en stercomédienne Liya Akhedzhakova in Circo ambulante. Over de absurditeiten van het huidige Rusland.

Om ruimte te bieden aan het muziektheater is de dansprogrammering dit jaar bescheiden. Uit Zuid-Amerika komt Bruno Beltrão met een eigengereide mix van urban dance en conceptuele dans. Benjamin Millepied, bekend als choreograaf van de film Black swan en binnenkort artistiek directeur van het Parijse Opera Ballet, laat met zijn L.A. Dance Project werk van Cunningham, Forsythe en een eigen choreografie zien. In het kader van het honderdjarig jubileum van Le sacre du printemps heeft de van oorsprong Chinese choreograaf Shen Wei een nieuwe versie gemaakt die wordt gedanst door Het Nationale Ballet.

Muziek ontmoet andere kunstvormen in een aantal multidisciplinaire voorstellingen. In het Stedelijk Museum battelen Kunstpfeifers en Biergeigers. Videokunstenaar en muzikant Christian Marclay toont in het Muziekgebouw aan ´t IJ Everyday, een hypnotiserende videoscore met live muziek. De gerestaureerde versie van de film West Side Story wordt vertoond met livemuziek door het Radio Filharmonisch Orkest. Muziek, acrobatiek en dans komen samen in de familievoorstelling Hans was Heiri van het Zwitserse gezelschap Zimmermann & de Perrot. Samen met De Nederlandse Opera en de NTR toont het festival Die Meistersinger von Nürnberg in het Amsterdamse Oosterpark.

Het Holland Festival 2013 duurt van 1 tot en met 26 juni 2013.

(Quartett – Teatro alla Scala, foto: Rudy Amisano)