De theaterrecensent blijft thuis. De theaterzalen zijn dicht, maar het online aanbod staat wagenwijd open. In plaats van voorstellingen te bezoeken, zap ik de komende dagen lukraak langs registraties, live-streams en andere online-projecten. Vandaag: wat doen onze storytellers en spoken word artiesten in tijden van isolatie?

‘Plots stopt een lichaam zo maar met zichzelf te dragen. Vallen is een kans om weer even kind te zijn, maar we liggen weerloos, als een naaktslak op de oprit te wachten tot iemand ons helpt. Of platwalst.’

Dat zegt dichter en performer Lies Jo Vandenhende, in de door woordkunstcollectief Wordbites ad hoc opgerichte podcast Plotcast. Iemand zingt ‘Stiekem ben ik blij om even stil te staan’, in een stemmig lied dat reflecteert op de nieuwe dagelijkse realiteit van verlaten kroegen en treinen.

Plotcast verschijnt tweewekelijks op Soundcloud, het is een zelfverklaarde werkplaats van ‘dichters, denkers, dromers, muzikanten en andere niet-weters’. Wordbites-oprichter Hugo de Haas van Dorsser vertelt over de ontstaansgeschiedenis van de podcast en praat de bijdragen van de verschillende sprekers en muzikanten aan elkaar.

Spoken word collectief Mensen zeggen dingen ruilde de maandelijkse podia ook in voor een podcast op Spotify, gepresenteerd door Teddy Tops. In korte, talige observaties en poëtische verhalen reageren zeven woordkunstenaars op corona en sociale isolatie. Thema van de eerste aflevering: ‘apocalyptisch klein leed en catastrofale opfleur’.

Ischa den Blanken opent bijvoorbeeld met een minitragedie over God, een toegewijde vrouw die even afgeleid was en Kaylee, een richtingloze twintiger die een vroege dood vindt. In tijden van quarantaine en isolatie beschrijft Joost Oomen in sensitieve taal zijn liefde voor (de geur, de smaak en het gevoel van) de wind. En in een geestig, uptempo relaas schetst Yannick Moyson hoe hij overleefde vanuit een bunker ‘op een bedje van zelfgeschreven lockdownregels’, zijn toekomstzorgen verdronk in wijn, zijn dagen vulde met bakken en braden. Isolatie is voor hem een oefening in ontmatigen: uit ‘flatten the curve’ ontstond ‘biggen the belly’.

Ook storytellingcollectief Mezrab heeft de deuren aan de Veemkade in Amsterdam moeten sluiten. Maar daarachter worden op vrijdagavond nog steeds storytelling-avonden georganiseerd, die live worden uitgezonden via Facebook. Mezrab TV is, net als de offline-versie, een gevarieerde storytelling-avond met verhalen en muziek, aan elkaar gepraat door de altijd enthousiaste Mezrab-oprichter Sahand Sahebdivani. In de vorige aflevering heeft hij zich met co-host en pianist Anastasis Sarakatsanos en een drietal anderen verzameld rond de bar in het verder verlaten Mezrab-café.

Mezrab TV is een veelzijdig storytelling-programma van ruim een uur. De avond vangt aan met de meezinger (jawel) ‘Origin of Love’ van Hedwig and the Angry Inch (mooi uitgevoerd door Sarakatsanos). Jacqueline Korevaar vertelt vanaf het eind van de bar een parabel over een prins die denkt dat hij een kalkoen is, of over een kalkoen die zich verkleedt als prins. Er zijn bovendien twee ‘ingezonden bijdrages’ die via video op Sahebdivani’s telefoon worden gestreamd: verhalen van Katjalisa Reiter (over de liefde) en Irina Koriazova (over oorlog). Vanuit verschillende huizen worden improvisaties van verschillende muzikanten samengevoegd tot één nummer. Een illustrator vangt de avond in beeld. De programmaonderdelen worden door Sahebdivani en zijn club, losjes en met veel liefde en integriteit aan elkaar gepraat.

Avonden bij Mezrab kenmerken zich door een grote intimiteit en veel interactie met het publiek: twee dingen die moeilijk zijn om via livestream te bewerkstelligen. Maar toch weten ze dat in deze digitale variant op creatieve wijze te benaderen. Belangrijke spil daarin is Joseph Kearny, die met zijn laptop aan de bar voortdurend de sociale media in de gaten houdt en zo het meekijkende publiek – dat tijdens de uitzending gretig reageert op Facebook – waar mogelijk bij de uitzending betrekt. Op die manier voel je je als toeschouwer in hoge mate betrokken bij de avond. Combineer het met een kop dampende soep van ‘Mama Mezrab’ Parwin Akhbari (recept) en het lijkt bij vlagen alsof je weer even echt in het Mezrab-café zit.

Geluisterd: Plotcast van Wordbites en de podcast van Mensen Zeggen Dingen.
Gezien: Mezrab TV via Facebook, 3 april 2020.
Beeld: Herman van Bostelen.