Over 15 voorstellingen van het afgelopen jaar was de Nederlandse pers unaniem lovend. Ze werden besproken door minstens drie media en kregen daarvan alleen vier of meer sterren (of ballen/badge/tekst in die strekking). Op onze site leverde dat de badge Bejubeld op.

Dit schreven onze recensenten over de 15 best besproken voorstellingen van 2020:

Waardenberg en De Jong van Waardenberg & De Jong
Patrick van den Hanenberg: ‘Twintig jaar na hun theaterafscheid als duo, zijn Waardenberg & De Jong nog even bruisend, knallend, explosief, opwindend en energiek. Én humoristisch, niet te vergeten. Voor het compilatieprogramma dat ze nu spelen zou ik moeiteloos delen uit mijn recensies die in de jaren tachtig en negentig in de Volkskrant zijn verschenen kunnen herplaatsen, want de acts zijn absoluut niet gedateerd. Met deze show kan een hele nieuwe generatie theaterbezoekers het magische duo voor eeuwig in het hart sluiten.’

Gods Wegen van Nina de la Parra
Sander Janssens: ‘Ze is persoonlijk, vilein, soms onverwacht breekbaar en bij vlagen lekker irritant. Vooral neemt ze geen blad voor de mond. De la Parra is een ijzersterke actrice, die moeiteloos schakelt in emotie, taal en sfeer – waardoor haar programma in alle opzichten overweldigend is. Ze wordt begeleid door het jazztrio Moritz Götze (bas), Tim Bücher (gitaar) en Sanne Landvreugd (saxofoon), met wie ze een aantal prachtige nummers zingt, die een mooie dynamiek in haar programma brengen.’

Weg met Eddy Bellegueule van Eline Arbo bij Toneelschuur Producties
Sander Janssens: ‘Arbo laat zien dat deze personages geen karikaturen zijn: ze zijn niet oppervlakkig, maar vechten juist met hun oppervlakkigheid. Ze worstelen zichtbaar met hun beperkte denkkaders, maar het lukt ze niet daar uit te breken. Dat levert een interessante meerlagigheid op. Weg met Eddy Bellegueule wordt met veel energie en compassie gespeeld door deze jonge acteurs. De dramaturgie vraagt een hoop van hen: ze moeten voortdurend schakelen in sfeer en personages, en binnen de scènes spelen ze steeds vol op de emotie: zo maken ze woede, verdriet en onderdrukte pijn invoelbaar, net als voorzichtige glimpjes van hoop, geluk en ontluikende opwinding. Weg met Eddy Bellegueule is een hoogtepunt van dit theaterseizoen en vooralsnog het beste werk dat Eline Arbo bij de Toneelschuur heeft gemaakt.’

L’Orfeo van Nederlandse Reisopera, Studio Drift en Opera2Day
Kester Freriks: ‘In de regie van Monique Wagemakers is Claudio Monteverdi’s opera uit 1607 een ‘totaalkunstwerk’: met het fluïde Ego, met dynamische groepsballetten van Nanine Linning en vooral de schitterende begeleiding door ensemble La Sfera Armoniosa dat speelt op authentieke instrumenten onder leiding van dirigent Hernán Schvartzman. De tien zangers en tien dansers zijn onophoudelijk op het toneel, als een kloppend organisme dat vloeit en golft over de bühne.’

Het dier, het dier en het beestje (8+) van Theater Artemis
Sara van der Kooi: ‘Door alle bizarre en kolderieke elementen blijft Het dier, het dier en het beestje heel lang grappig, maar op een zeker moment grijpt de voorstelling je toch naar de keel. Want hoe kan het dat er zo veel óver Sterre wordt gepraat en zo weinig mét haar? Alle volwassenen zijn te druk met hun werk en zichzelf om zich echt in haar te verdiepen. De goedbedoelde maar onbeholpen hulpverlening rondom Sterre is fenomenaal getroffen.’

Todesangstschrei van Rundfunk
Rosalie Fleuren: ‘Van Kalmthout en Van de Velde, in regie van Peter van de Witte, gaan op een intelligente manier om met het studentikoze genre, en ze zijn goed op de hoogte van maatschappelijke thema’s. Rundfunk slaagt er (opnieuw) in het genre naar een hoger plan te tillen. Een dik uur lang wordt je positief verrast door de inventiviteit van het duo en de vele varianten van shockerende humor die ze beheersen. Zelfs tot ná het slotapplaus.’

Jihad van liefde van Senf Theaterproducties, Meervaart, George & Eran Producties en Amsterdams Andalusisch Orkest
Marijn Lems: ‘Met de boekbewerking Jihad van liefde zetten regisseur Eran Ben-Michaël en schrijver Sarah Ringoet een aangrijpend verhaal op overtuigende wijze neer, met dank aan een fantastische hoofdrol van acteur Mohammed Azaay. Ringoet blonk ook in haar autonome theaterwerk altijd al uit door haar kale poëzie over rouw, verdriet en verlating; haar stijl past perfect bij het aangrijpende verhaal van El Bachiri. Azaay zelf is sowieso het geheime wapen van Jihad van liefde: de manier waarop hij schakelt tussen intens verdriet, machteloze woede en een soort ondraaglijke lichtheid tegen de klippen op maakt diepe indruk en vertoont nergens een valse noot.’

Wie heeft mijn vader vermoord van Internationaal Theater Amsterdam
Marijn van der Jagt: ‘Specifiek aan Kesting is zijn krachtige verschijning: het grote lichaam dat hij hier inzet om de agressie vorm te geven die in de vaderfiguur woedt. Dat Kesting naast de verteller ook diens vader vertolkt, druist in tegen het voorstellingsvisioen van een pratende zoon en een zwijgende vader dat de schrijver aan zijn prozatekst vooraf laat gaan. Hans Kesting kruipt in de huid van drie figuren met een verschillende fysiek. De vader speelt hij met een gebogen kapotte rug, terwijl hij met handen onder zijn trui diens hangbuik oproept, laag grauwend in afgemeten zinnen. De zoon is wonderlijk fragiel: een jongen op zachte gympen die weinig ruimte inneemt, wat bij een solo kan nu Kesting niet boven de andere spelers uittorent. De rijzigste figuur is de moeder met haar kaarsrechte verschijning en harde, hoge stemgeluid.’

3 miljoen voetstappen naar Sicilië van Nhung Dam en Koos Terpstra
Sander Janssens: ‘Samen met regisseur Koos Terpstra, schreef Dam een prachtige tekst waarin treffende observaties en poëtische taal onverwacht uitmonden in banale anekdotes en lekker schaamteloze emoties. In mooi klein spel weet Dam liefde, schaamte en woede in hetzelfde moment te leggen. Vaak zit er een interessante discrepantie tussen wat ze zegt en wat haar personage tegelijkertijd van die woorden vindt. Er ligt een dun laagje zelfkritiek op het personage, een schild waar Dam op de mooiste momenten ineens doorheen breekt. Dat levert breekbare, goudeerlijke taferelen op die tegelijkertijd intens grappig en onnoemlijk pijnlijk zijn.’

Tom Pain van Het Nationale Theater
Laura Roling: ‘De tekst van het stuk is niets minder dan magistraal. Op virtuoze wijze laat Eno zijn Tom Pain beelden oproepen, die hij vervolgens met het nodige geweld in stukken slaat. Acteur Bram Coopmans is (in regie van Eric de Vroedt) een ideale vertolker van het karakter van Tom Pain. Hij speelt de bittere cynicus op een uiterst innemende wijze. Hij verleidt je zijn wereld binnen te treden, om je vervolgens murw te slaan met de immense leegte, uitzichtloosheid en hopeloosheid ervan. Bij een minder acteur had de verveling al snel toegeslagen, maar Coopmans blijft boeien.’

Circus Charms (7+)  van Frank en René Groothof en Ensemble Seasession
Max Arian: ‘Circus Charms is een vrolijke en charmante voorstelling voor zeven jaar en ouder. Dat betekent nu inderdaad van 7 tot 77 of als je wilt 107 jaar. Frank en René Groothof zelf zijn intussen ook al wat oudere mannen met grijze haren geworden, maar ze kunnen nog steeds doorgaan voor de jonge broertjes die ze eens waren en het wordt daardoor alleen maar charmanter en ontroerender. Natuurlijk zijn de broers Groothof onweerstaanbaar grappig, maar ook de acht musici mogen er zijn. Ze acteren mooi absurd en spelen vrolijke muziek uit de Sovjet-Russische jaren twintig, toen er in Rusland aanvankelijk nog onbekommerd vrolijke avant-garde muziek kon worden geschreven.’

Mount Average van Julian Hetzel bij CAMPO
Moos van der Broek: ‘In een speels concept van constructie en deconstructie legt Hetzel mechanismen van ontwrichting bloot. Net als in eerdere voorstellingen verweeft hij daarin fijntjes zijn commentaar op de consumptiemaatschappij. Alle ruimtes zijn gedetailleerd vormgegeven en elke ruimte neemt een nieuw perspectief. Soms zijn we zelf actief en onderdeel van een performance, op een ander moment kijken we toe of krijgen we een lecture. Er zijn lijnen met het heden, waardoor Mount Average ons met de neus op de actualiteit drukt.’

Back to Ballet – Contemporary  van Het Nationale Ballet
Kester Freriks: ‘Slechts heel weinig bezoekers konden (helaas) live getuige zijn van het vervolg op de eerdere, kwalitatief even hoogstaande Back to Ballet – Classic. Directeur Ted Brandsen van Het Nationale Ballet wilde de Contemporary-editie per se door laten gaan, en terecht. De twee gedanste balletten, een wereldpremière van de Spaanse choreograaf Juanjo Arqués en een fantastische herneming van een ballet van William Forsythe, maken deze uitvoering groots. Om eens bij wijze van uitzondering met de muziek te beginnen, gespeeld door Het Ballet Orkest onder leiding van Koen Kessels. Niet live gespeeld, maar via de luidsprekers: desondanks vullen beide composities elkaar prachtig aan, net zoals de choreografieën dat doen.’

De Zaak Shell van Anoek Nuyens & Rebekka de Wit bij Frascati Producties en De Nwe Tijd
Margriet Prinssen: ‘De voorstelling De zaak Shell laat even onontkoombaar als geestig zien hoe complex de problematiek rond de klimaatcrisis is; een verantwoordelijkheidscrisis noemen ze het. Door ook hun eigen positie in het maakproces ter discussie te stellen, wordt De zaak Shell nog sterker. De teksten munten uit in helderheid, herkenbaarheid en zeggingskracht, en de acteurs spelen hun rol fantastisch, met de ‘beste tekst en het strakste kostuum’. Theater maken, realiteit en fictie, de rol die de overheid, het bedrijfsleven en de burger/ consument spelen: telkens blijkt alles met alles verweven. De zaak Shell is een belangrijke voorstelling die door iedereen gezien moet worden, al is het maar om een beetje hoop te houden of te krijgen.’

Blindness  van The Donmar Warehouse
Sander Janssens: ‘Juliet Stevenson – aanvankelijk verteller, later in de rol van de doktersvrouw – imponeert, ondanks haar fysieke afwezigheid. Met ingetogen woede, stijgende angst en verbazing, uitdijende wanhoop en gedreven standvastigheid slaat ze de morele teloorgang, waar ze zelf ook niet aan ontkomt, gade. Haar zicht is zowel haar redding als haar vloek. Met alleen haar stem als instrument, onderzoekt Stevenson het hele spectrum aan menselijke emoties in prachtig ingehouden, en dan onverwacht uitzinnig en vilein spel. Blindness is tegelijkertijd desoriënterend en verhelderend: als we ons niet organiseren, als de overheid het laat afweten, als we ons zelfrespect verliezen, dan is ons zorgvuldig opgebouwde laagje beschaving verraderlijk dun.’

Foto: Circus Charms van Frank en René Groothof en Ensemble Seasession, Hans Hijmering