De financiële schade door de coronacrisis is enorm, en het einde is nog niet in zicht. Wat zijn de verhalen achter de cijfers? Theaterkrant gaat in gesprek met zzp’ers uit de theatersector. Waar doen ze het van? Hebben ze nog werk en inkomen? En hoe gaan zij om met de onzekerheid die de coronacrisis brengt? Deze keer: Rosa Peters.

Samen met Freek den Hartogh vormt Rosa Peters (1984) de artistieke leiding van RAAF muziektheater, waarmee zij ‘mythisch muziektheater’ maken voor jong en oud. In 2007 studeerde zij af aan de Toneelacademie Maastricht als theatermaker en -docent. Zij regisseerde onder andere bij Poldertheater en Oorkaan en werkte met het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Concertgebouworkest. Daarnaast maakt zij theater in opdracht van onder andere Vluchtelingenwerk en het Spoorwegmuseum. Zij verzorgt ook theaterworkshops.

‘Met RAAF hadden we net onze voorstelling Ali & Nino af toen Rutte de eerste lockdown afkondigde’, zegt Peters. ‘Dat was een geluk bij een ongeluk, omdat we niet middenin de repetitieperiode hoefden te stoppen. We liepen wel speelbeurten mis in theaters en op de zomerfestivals. Een deel uit 2020 kon verplaatst worden, maar voor februari en maart 2021 hadden we ook heel wat voorstellingen staan. Het wordt erg spannend hoeveel we hiervan later dit jaar nog kunnen inhalen.’

Peters werd niet alleen persoonlijk getroffen, maar ook als opdrachtgever namens RAAF: ‘De annuleringen zijn erg pittig voor onze acteurs en technici. De theaters zitten in een enorm lastig pakket met het telkens weer vooruitschuiven van producties, toch voel je je als werkgever tekortschieten. Maar we konden het geld simpelweg nergens vandaan toveren. We hadden onze hoop op dit voorjaar gezet, maar nu is duidelijk dat alle voorstellingen in februari en wellicht zelfs ook nog maart gecanceld worden.’

‘Onze acteurs en technicus houden deze periode al zo lang vrij voor onze tournee dat we hen voor deze 2 maanden een basisinkomen hebben betaald, ook al weten we niet of en zo ja wanneer, we de theaters weer in mogen. Het zijn allemaal freelancers, vaak ook met jonge kinderen thuis, net als ikzelf. We willen hun toch iets van zekerheid bieden binnen dit stormachtige jaar waarin ze al zoveel andere inkomsten zijn misgelopen.’

Naast de productie Ali & Nino kwamen ook andere opdrachten te vervallen, zegt Peters: ‘Zoals Festival de Parade, waarvoor ik jaarlijks de Kinderparade coördineer. Dat is voor mij altijd een flinke klus. En ik zou een nieuwe band inwerken voor de reprise van Dirk Scheeles In Holland staat een huis, maar ook die werd geannuleerd. Sommige opdrachten zijn uitgesteld en ik was nog in gesprek met andere opdrachtgevers. Eigenlijk bleef enkel een klus overeind vanuit Poldertheater, een reeks workshops op middelbare scholen in de periode dat die geopend waren.’

Alternatieve inkomsten aanboren was eigenlijk geen optie, vervolgt Peters: ‘Mijn vriend is ook freelance theatermaker en samen hebben we meteen TOZO aangevraagd en telkens ook gekregen. Dat bood beslist verlichting. Wij hebben bovendien de mazzel dat we een lage huur hebben, altijd al een voordeel in ons freelancers-bestaan.’

Problemen om te voldoen aan de maandelijkse verplichtingen had ze daarom niet. ‘We leefden sowieso al vrij zuinig, maar doen nu nog minder “leuke dingen”, zoals theaterbezoek, cafébezoek en sporadisch uit eten. Dat kan toch al niet vanwege corona en scheelt een boel geld. En TOZO is echt een uitkomst, ook al is de uitkering niet riant. Waar nodig spreek ik mijn spaarrekening aan, die zienderogen slinkt. Maar we maken het thuis gezellig en spelen veel buiten met onze dochter. Dat doet altijd goed!’

Ze heeft geen moment overwogen ander werk te zoeken: ‘Ik geloof dat ik als theatermaker aan het werk kan blijven zodra het weer mag. Met RAAF hebben wij voor het eerst meerjarige subsidie van het Fonds Podiumkunsten gekregen, dat geeft zekerheid. We kunnen nu meer werken aan onze plannen voor de komende jaren in plaats van steeds per project te plannen en fondsen te werven. Ook geef ik tijdelijk dramalessen op een middelbare school, als vervanging voor iemand met zwangerschapsverlof. Dat wilde ik altijd al eens uitproberen en kwam dus goed uit. Helaas is het online, maar ik vind het leuk.’

Waar sommige collega-zzp’ers worstelen met de voortdurende onzekerheid, ziet Peters het als een gegeven. ‘Onzekerheid is inherent aan het beroep van theatermaker, helaas. Sommige periodes vind ik het wel lastig, zeker vanwege de onregelmatigheid: het is vaak hollen of stilstaan. Het ene moment ben je enorm druk, het andere zit je opeens met lege periodes in je agenda. Maar inmiddels heb ik daar behoorlijk goed mee leren omgaan.’

Het vervelendst van alle maatregelen vond Peters de sluiting van de zalen. ‘Temeer omdat ik zag hoe goed veel theaters het hadden georganiseerd zodat ze de nodige afstand konden waarborgen. Maar ik sta achter de maatregelen die genomen zijn, want de volksgezondheid is te belangrijk. Overigens kijk ik niet zozeer naar hoe vervelend de situatie voor mij persoonlijk is. Ik vond het vooral hartverscheurend te horen hoe ouderen en mensen met een verstandelijke beperking hun dierbaren moesten missen.’

Positieve kanten ziet Peters weinig: ‘In het begin zag ik om mij heen en via de media veel solidariteit tussen mensen. Dat vond ik ontroerend en stemde me hoopvol voor de toekomst. Maar veel mensen lijken dat alweer vergeten te zijn; ze lijken meer in een overlevingsmodus te zijn geschoten dan in zorgen voor elkaar. Wij proberen in het klein te helpen. We doen bijvoorbeeld boodschappen voor oudere mensen in onze omgeving die het spannend vinden om de supermarkt in te gaan.’

Qua werk ziet ze de toekomst echter met vertrouwen tegemoet: ‘Gelukkig kan ik nu volop werken aan de toekomstplannen met RAAF, ik heb veel zin om weer aan de slag te gaan. Ook andere theatergroepen durven weer voorzichtig voorstellingen te maken, dus wie weet wat er nog meer op mijn pad komt!’

Inkomen verloren?  Ja, circa € 15.000
Werk verloren? Ja, alle voorstellingen van Ali & Nino, Kinderparade, In Holland staat een huis
Uitkering? Ja, TOZO tot 01/01/2021

Foto: Melle Meivogel