Waanzinnige out-of-the box en maatschappelijk betrokken theaterbelevingen. Dat is Becoming. Op nieuwe thuisbasis Likeminds in Amsterdam-Noord vindt deze unieke programmering vanuit een queer lens plaats. Becoming Drag is alweer de twaalfde editie van de Becoming serie. Eerdere edities waren onder andere: Becoming A Horny Feminist, Trans & Loved, Intersex en A Rainbow Family.

Becoming is een unicorn in het theaterveld. Het programma staat bol van cross-overs met zowel professionele als niet professionele artiesten en met publiek dat soms performer wordt en vice versa. De lijnen vervagen en dat draagt bij aan de ontwikkeling van een inclusieve(re) theatervorm die drempels verlaagt, het plezier verhoogt en het gesprek verdiept. Door en voor queer personen.

Loulou Sjerps, Rikkert Van Huisstede, Ro Rox Roxy Roxanna Verwey en Alejandra Zabala vormen een onafhankelijk collectief, dat de serie zelfstandig produceert. Maar voor elke editie gaat deze kern nieuwe samenwerkingen aan met theaters, queer gemeenschappen, artiesten en publiek – met Likeminds als vaste Amsterdamse partner. Zo ontstaat wat Van Huisstede ‘een soort lasagne van perspectieven’ noemt.

Samenwerkingspartner voor Becoming Drag is onder meer The House of Hopelezz met house mother Jennifer Hopelezz, drag performers Grizolda Storm, Lady Bag en Jiji Hopelezz en een guest appearance van Bustie La Tish. De andere samenwerkingspartner is House of LøstBois, drag huis voor Kings, onder de hoede van mother Taka Taka en father Julius. Performers Vinny von Vincy, Alfa Hoer, Mind the Gab, Freeda Hole, Bi King, Hi King, EricTheDragKing, Lucian Squid, LatinX Charm en Sly Fox geven nieuwe invullingen aan drag. Allebei de groepen vinden een fysiek thuis in Club Church in Amsterdam.

‘Het gaat om de art of gathering’, zegt dramaturg en programmeur Loulou Sjerps. Het is de kunst van het samenkomen met de wens om theaterprogrammering te verbreden en nieuwe vormen te ontwikkelen. Sjerps kijkt bij het programmeren altijd eerst naar dat wat er speelt onder de mensen en wat ervoor zorgt ‘dat ze op de avond iets te zoeken hebben.’ Dat is anders dan de meeste voorstellingen in theaterland die zich centreren om wat de maker wil maken. Sommige theatermakers kijken wel naar de thematiek van de maatschappij, maar Becoming gaat een stap verder en zoekt naar allerlei manieren om het publiek op uitnodigende wijze te betrekken bij de avond, zodat er een gevoel van gemeenschap ontstaat. ‘Hyper actuele non-fictie, maar toch absoluut ook theater’, benoemt Sjerps het met een glimlach.

Het programma is volgens Sjerps ‘queer-normatief, maar toch voor iedereen relevant, want vraagstukken omtrent gender en seksualiteit overstijgen de LHBTQIA+ gemeenschap’. Rikkert van Huisstede, artistiek leider van Boys Won’t Be Boys, theatermaker en programmamaker, voegt daar wel aan toe dat de queer gemeenschap centraal staat. ‘Hetero mensen zijn welkom, maar we beginnen niet vanaf het begin met hen. We werken met een geavanceerde queer lens.’ Met andere woorden, het is geen educatief evenement voor heteronormatieve mensen om queer identiteiten beter te begrijpen. Dat is huiswerk dat ze zelf moeten maken.

Wat gebeurt er op zo’n avond? ‘Dat kan een panel zijn met daarna een pauze en vervolgens een viering van wat er is besproken. Het kunnen ook korte presentaties zijn met een interview, voordracht, dans of een persoonlijk verhaal’, legt Sjerps uit. Elke avond is anders, maar altijd gecentreerd om een thema, zoals drag op deze avond.

Jennifer Hopelezz vertelt dat drag in de queer-clubscene is ontstaan en dat het daardoor interessant is om te zien wat er gebeurt als je het uit de club haalt en in een theatersetting plaatst. Bij Becoming Drag worden toeschouwers onmiddellijk bij binnenkomst in de zaal uitgenodigd om pruiken en hoeden op te zetten, jasjes en petticoats aan te trekken, en glitters op te plakken. De sfeer wordt hier nog kleurrijker door. ‘We moeten niet wachten tot Pride om dit te doen. Dit moet gewoon het hele jaar kunnen’, zegt Van Huisstede.

Hij opent de avond met een warm welkom, terwijl we ook gegroet worden door een ‘moeder-overste’, Bustie La Tish, bovenin een kraan; een soort drag mama die naar haar drag ‘kinderen’ kijkt die over de vloer en over elkaar heen gedrapeerd liggen. Ze worden wakker gemaakt door ‘god mother’ Taka Taka. De ‘Backstreet Boys’ spelen een aantal entertainende nummers.

In een panelgesprek met verschillende drag-parents, gemodereerd door Van Huisstede, komt onder meer ‘dragtivism’ voorbij en vragen over wat een drag house is, wat daar gebeurt, en wat het voor de performers betekent om een ‘huis’ te hebben. Hopelezz legt uit dat er een house is om jonge queer mensen wekelijks bij elkaar te brengen in een veilige ruimte, waar ze hun identiteit kunnen exploreren.

Een zeer interessant aspect dat Van Huisstede aandraagt is dat het theater door velen wordt gezien als een plek waar men rollen speelt, terwijl hij juist voelt dat hij in het theater zichzelf kan zijn en zich kan kleden zoals hij wil. Van Huisstede is een man die het liefst jurken en hakken draagt. In het openbare leven kan dat gevaarlijk zijn en hij heeft daar negatieve ervaringen mee gehad. Wanneer Van Huisstede over straat gaat, speelt hij voor zijn eigen veiligheid de rol met ‘mannenkleding’.

Gedurende de avond is de kwetsbaarheid en openheid onder de aanwezigen te voelen. Tegelijkertijd is het programma een uitnodiging om het innerlijke kind, of de innerlijke tiener, te laten spelen. Niet alleen voor de performers, maar ook het publiek. De aerobics workshop van Lady Bag zet mensen letterlijk in beweging waarbij we allemaal met onze persoonlijke tassen dansen en heerlijk kunnen lachen met elkaar. Taka Taka leidt een workshop in drag make-up tekenen wat nieuwe gelaagdheden met zich meebrengen over identiteit en hoe we de wereld om ons heen zien. De tekeningen worden op de muur geplakt.

‘Er werd immense diversiteit getoond’, blikt Jennifer Hopelezz terug. ‘Ik denk dat dat de toekomst van drag is. Er waren old skool drag performers, maar ook zeer gender-diverse drags. En dat maakt me enthousiast.’ En zij is niet de enige die dat voelt. Het lijkt een collectieve ervaring. Van veiligheid en plezier. Bij Becoming zie je als toeschouwer een voorstel van een nieuwe wereld. ‘In die zin is het een “voorstelling”. Het is een voorstel’, zegt Van Huisstede.

Wat staat er nog te wachten? Becoming Body Positive op 2 juni en Becoming Bisexual op 7 juli in Likeminds Noord. En Becoming Decolonized op 25 juni op Amsterdam Roots Festival. Voor volgend seizoen zijn de makers op zoek naar partnertheaters in andere steden. Foto: Kiriko Mechanicus