De titel van zijn nieuwe plaat, Trein/Vuur/Dageraad, kwam toevallig tot stand, zo vertelt Spinvis. Willekeurige woorden die meteen een verhaal vormen in je hoofd. Zo is het ook een samenloop van omstandigheden dat het publiek zijn theatervoorstelling bijwoont. Allemaal levens die paden volgen: willekeurige lijnen, voor één avond samen in het theater. ‘Als een bord spaghetti.’

Tot de verschijning van zijn vijfde album speelt Spinvis (het alias van Erik de Jong sinds 2002) een voorstelling die dezelfde naam draagt als die plaat. Trein/Vuur/Dageraad bundelt veertien liedjes, waarvan ongeveer de helft nieuw materiaal. Alle nummers worden strak gespeeld door een zeskoppige band, met Spinvis als voorman. De uitvoeringen zijn overweldigend, maar blijven tegelijkertijd gecontroleerd, schieten nergens uit de bocht. En als de toon toch even te eenduidig wordt, is cellist Saartje Van Camp nooit te beroerd voor een ontregelend geluid op de zingende zaag.

Ook het decor van Trein/Vuur/Dageraad barst van de toevalselementen. Zo kiest een computer willekeurige foto’s voor projecties en is de band omringd door een ‘lichtsculptuur’ van kunstenaars Thomas Ritzen en Alexander Mangel. Het licht is niet vooraf geprogrammeerd, maar wordt bepaald door de klank van de muziek. Lampen beginnen te schijnen als de muzikanten hun instrumenten bespelen, en doven als zij stilvallen. Dit principe zorgt voor mooi opflakkerende lichtstroken bij het intieme ‘Wat blijft’ en veroorzaakt een heftige lichtshow bij up-temponummers als ‘Ik wil alleen maar zwemmen’.

De Jong omlijst zijn muziek met minimale tekst (er liggen ook al zoveel verhalen besloten in de liedjes zelf). De nummers worden slechts kort afgewisseld met gedachtegangen of vraaggesprekjes tussen de bandleden. Ogenschijnlijk spontaan ontlokken zij elkaar persoonlijke verhalen. Deze performancestijl doet denken aan de vorm van Howl, een dansproject waaraan Spinvis eerder dit jaar meewerkte, maar komt minder goed uit de verf. De antwoorden blijven erg particulier met gedachten over instrumenten, namen en herinneringen. Het zijn flarden die elkaar nauwelijks raken of verdiepen. Deze voorstelling drijft op de voortstuwende klanken van Spinvis’ muziek, op de sfeervolle arrangementen en het bijzonder podiumbeeld. Zij maken Trein/Vuur/Dageraad tot een wondermooie performance.

Foto: Thomas Ritzen