Religieuze onverdraagzaamheid, eerwraak, de plaats van de eierstokken, angst, boosheid, respect, de ongelijke behandeling van jongens en meisjes, vrijheid in partnerkeuze of niet, wat de Koran van moorden vindt, wat je doet als je het niet eens bent met je ouders… Danstheater Aya haalt veel overhoop in Sluier. En maakt wat los.

Voor op het podium staat Laila el Bazi in een paarse trui. Links en rechts stellen twee mannen haar Arabische en haar Nederlandse kant voor. Ze trekken allebei zo hard mogelijk aan haar mouwen. Dat is slecht voor een trui, en ook voor een mens. Laila wil juist dat die twee kanten samengaan. O, simpel, zeggen de mannen en ze lopen naar elkaar toe. Je voelt de zaal denken: was het maar zo simpel.

De zaal, in dit geval die van de Leidse Schouwburg, bestaat voornamelijk uit vmbo-scholieren waarvan er nogal wat Arabische roots hebben. De dappere dansers van Aya dagen ze uit. Als drie vrouwen nadrukkelijk met hun achterwerk naar het publiek dansen, is dat niet uit puur artistieke overwegingen. Ze krijgen inderdaad de reacties waar ze opuit zijn, maar de leerlingen dimmen steeds weer snel en volgen de voorstelling. Spectaculaire bewegingen kunnen op applaus rekenen; vooral de moves van de mooie Nederlands-Molukse breakdancer Zino Schat en het acrobatische werk van de Vlaams-Tunesische Chérif Zaouali missen hun effect niet. Het is zelden echt rustig in de zaal, maar de interactie staat de voorstelling niet in de weg en de performers kunnen een stootje hebben.

Twee culturen kunnen goed samengaan, is de boodschap. De Arabische zang van Karima el Fillali en hiphop doen het goed naast elkaar. Choreografe Wies Bloemen en haar dansers illustreren het verhaal met mooie beelden. Als Mouna Laroussi (moslimvader, katholieke moeder) het heeft over boosheid over de oorlog en angst voor de toekomst van haar twee kinderen legt ze kralen of noten in de kuiltjes achter haar sleutelbeenderen en probeert ze ze op hun plaats te houden als ze steeds wilder danst. Een vrouw heeft haar geslachtdelen binnen, bij een man hangen ze naar buiten. Dat weerspiegelt zich in de werkelijkheid: vrouwen horen traditioneel onzichtbaar te zijn, terwijl mannen ongehinderd buiten kunnen doen waar een meisje nog niet over mag dromen. Bewegingen barsten naar buiten terwijl het fatsoen ze binnen probeert te houden.

Sluier eindigt met een gedanste Romeo en Julia waarin het geloof het breekpunt is. Het moslimmeisje wil haar familie in ere houden, maar is ook enorm verliefd. Laila danst een prachtig duet met Zino. Vader vliegt hem aan. Met de bewegingloze vrijer op de vloer mag de zaal voor een ander einde van het verhaal kiezen. De meeste stemmen gaan naar totale acceptatie. ‘Iedereen heeft een keuze’, is de epiloog.

Niet handig was dat de voorstelling anderhalf uur duurde in plaats van het aangekondigde uur. Dat hielden de leerlingen niet vol, en dat ging ten koste van het einde. Intussen kregen ze volop stof tot nadenken. Hopelijk wordt er nog lang nagepraat over Sluier.

Foto: Ben van Duin