Dansers rennen naar voren, deinzen terug aan de rand van de Bühne en opnieuw rennen ze naar voren. Onheilspellende ondergangsmuziek klinkt dreigend uit de luidsprekers. Hier stort een wereld ineen. Begeleid door lichtflitsen komen de dansers te voorschijn, verdwijnen weer in het duister. De opvoering Protect me door de Amsterdamse choreografe Anouk van Dijk in samenwerking met de Schaubühne Berlin is een sensationeel avontuur, waarin dans en tekst samenkomen.
De wereld staat aan de rand van de afgrond, willen de dansers ons zeggen. Hun bewegingen zijn razendsnel, fysiek, krachtig. Ze botsen tegen elkaar, tuimelen over de grond. Opeens valt op dat de choreografie zich voltrekt in volkomen stilte, alsof de dansers gewichtloos zijn. Dat heeft een prachtig, vervreemdend effect.

Maar deze dansers zijn meer, ze zijn ook acteurs. De Duitse regisseur en schrijver Falk Richter legt met indringende, ironische teksten een stevige onder Protect me. De dansers transformeren moeiteloos tot acteurs wanneer ze verhalen over de huidige financiële crisis en vooral de oorzaak daarvan. Beursspeculanten, fondsverkopers, bankdirecteuren en andere grote geldgraaiers krijgen gestalte in ijzig-cynische bewoordingen.

De acteurs spreken de teksten frontaal uit, als een aanklacht. Schitterend is de passage over een stagiaire bij een bank die wraak neemt op haar directie. Als telefoniste verbindt ze potentiële klanten door met een porno-hotline en ze wenst bankdirecteuren een hartaanval toe wanneer ze met prostituees ruige seks hebben. Zijzelf wil die meisjes graag regelen. Terwijl de actrice deze teksten uitspreekt, gaat de dans onvermoeibaar door.

Een fraaie vondst zijn de verrijdbare kubussen met een glazen wand, waarin de spelers halsbrekende toeren uithalen. Ze kruipen omhoog, hangen ondersteboven en verdringen zich met elkaar rondom een vrouw met opwaaiende jurk. Ze zijn gevangen in die kooien, zoals de mensen van nu gevangen zijn in de verwarrende tijd van de crisis.

De choreografie van Van Dijk is hard, botsend en soms meedogenloos. Verwacht geen vloeiende lijnen of de gestiek van tedere ballerina’s. Haar bewegingstaal is explosief. Wat vooral bijblijft is de ontembare energie die uit Protect me spreekt. Deze dansers zijn mensen van nu, op de vlucht voor tegenspoed en onzekerheid. Hun wereld stort in elkaar door machten van buiten.

De muziek, gecomponeerd door Malte Beckenbach, raast over het spel als een sonore vloedgolf. De hoekige bewegingstaal van Anouk van Dijk weten de Duitse dansers volmaakt weer te geven: ze lijken aldoor in balans, maar aldoor is het of er een tegenbeweging in hun lichaam schuilt. Dan vallen ze terneer. Hierdoor ontstaat een opzwepende dynamiek die twee uur lang de toeschouwer meesleept.

(foto: Arno Decleir)

Zie ook het artikel ‘Anouk van Dijk gaat down under’ in TM april 2012