Negen Zeeuwen hebben het Nederlands elftal gehaald. Op 722 voetballers is dat geen indrukwekkende score, maar de verhalen van de Zeeuwse leeuwen mogen er zijn. Alex Mallems, behalve schrijver ook artistiek leider van het Zeeland Nazomerfestival, verwerkte ze in een komedie.

Een machinefabriek, een voetbalmuseum, een rietveld buiten de vestingwal, een industriehal. Muziektheater, moderne dans, een klassieke tragedie en een nieuwe komedie. Dat is de veelzijdigheid van het locatietheater in het Zeeland Nazomerfestival. Mensen die alle voorstellingen willen zien, en die zijn er volop, komen terecht op bijzondere plekken bij voorstellingen waar ze anders niet naartoe zouden gaan.

Ondanks (of misschien juist door) het beperkte voetballeven heeft Middelburg een Voetbal Experience. Deze ervaring combineert high tech met de sfeer van een voetbalkantine (zes bier halen is vijf betalen) en is helemaal gewijd aan het Nederlands Elftal, dat je inmiddels Oranje schijnt te moeten noemen. Daar wil Sjaak (Bas Teeken) een thema-avond verzorgen over de negen Zeeuwse helden die het hoogste nationale niveau haalden.

Voetbalexpert Matty Verkamman schreef er met een paar gelijkgestemden een boek over. Van Toine van Renterghem, uit de tijd dat voetbal nog elitair was, tot en met Danny Blind en Peter van Vossen, die nog steeds geen opvolgers hebben. Over wondermidvoor Jo Schot, een arme jongen met een ‘slecht karakter’ die NAC kampioen van Nederland maakte en midden in zijn veelbelovendheid van een Middelburgs kerkdak valt. Over Willem van Hanegem die zijn vader en zijn broer verloor aan een oorlogsbombardement. Over Frans de Munck, de ladykiller die nooit keepte zonder kammetje in zijn zak en het bed zou hebben gedeeld met drieduizend fans.

Die verhalen komen voorbij in het inleidende filmpje. Sjaak krijgt nauwelijks de kans om ze verder uit te diepen omdat JJ (Hein van der Heijden) zijn oranjemis verstoort. JJ, voormalig crooner in barretje Hilton, is zijn burn out na de dood van Herman Brood nooit te boven gekomen. Hij fietst sindsdien licht verward over de Zeeuwse wegen in het tenue van Jan Raas, nog zo’n held. Sjaak en JJ vinden elkaar in midlifemelancholie en raken al snel in gesprek. En in gezang, waarbij Sjaak de toetsen bespeelt en JJ de banjo die toevallig achter de bar ligt. Het Zeeuwse meisje Helena (Lauranne Paulissen) schenkt jenever in en sleept de klassieke Grieken er met de haren bij. Voetbal is sociaal bindmiddel, groepssessie, religie en mythologie, en al die kanten komen langs.

De komedie moet het niet hebben van hilarische situaties, een scherpe timing, puntige oneliners of verbaal vuurwerk. Zeeuwen van Oranje gaat uiteindelijk over moeizame mannen voor wie voetbal een eeuwig gespreksonderwerp en een waardevolle afleiding is. Bas Teeken is een Barend Servetachtige aangever, Hein van der Heijden is aandoenlijk met zijn rode konen en blauwe ogen waarin elk moment een storm kan opsteken. Het stuk zit na de sterke introductie nogal los in zijn vel en regisseur Herwig de Weerdt laat het interactief kabbelen. Balletje breed, zeg maar. Dat past goed bij de sfeer van het kroeggesprek, maar theater is gebaat bij meer concentratie en stilering.

(foto: Lex de Meester)