Na de theaterbewerking van zijn roman De boot en het meisje debuteert Jonathan van het Reve nu als toneelschrijver met een lunchvoorstelling. Zijn Lapland is een vervreemdende thriller rond een gezin met een tienerdochter dat nog één keer samen op vakantie gaat. Met noodlottige gevolgen.

Een houten hut vol geweien. Een kaart van Lapland aan de muur. Een keuken waar geen water uit de kraan blijkt te komen. Dat is de locatie waar de vijftienjarige Loes, een rol van de jonge actrice Eva Layla Schipper, het een week lang met haar ouders moet zien uit te houden. Het is de avond voor haar zestiende verjaardag en de puberhormonen gieren rond de hut.

Voor haar ouders, nieuwslezeres Kitty (Lidewij Benus) en geschiedenisleraar Joris (Jasper Boeke), is het een trip down memory lane: dit hutje in Lapland, waar in de zomer de zon nooit onder gaat, is de plek waar zij samen verliefd waren en Loes werd verwekt. Maar dat is lang geleden.

Inmiddels is Kitty een afstandelijke vrouw en Joris een zwakke man met goede bedoelingen Met deze twee mensen moet Loes het rooien. Enig kind en opgevoed door allerhande oppassen. Maar haar problemen zijn groter: een week lang dient zij het te stellen zonder haar mobieltje en vooral zonder haar vriendje Mike.

Mike is de bron van een klassieke gezinsstrijd. Kitty vind hem te oud en vooral minderwaardig: hij heeft een simpel baantje en komt uit een proletarisch milieu. Bovendien heeft hij haar tijdens hun eerste kennismaking in een restaurant bedreigd met een vork, nadat zij hem vroeg of hij ook ‘normaal’ kon eten. Kortom geen geschikt liefdesmateriaal voor haar dochter en zij verbiedt haar met hem om te gaan. Maar Loes gaat, zoals zij haar hele leven al heeft moeten doen, haar eigen gang.

Tegen die achtergrond gaat hun weekje Lapland van start. Direct bij aankomst lopen de zaken echter al anders dan gepland. Kitty wordt door een ongeziene dader in haar buik geschoten door een pijl uit een kruisboog. Zij blijkt levensgevaarlijk gewond. Joris gaat hulp halen en laat moeder en dochter achter. Al snel krijgen ze gezelschap van een gewelddadige indringer, spannend gespeeld door David van Uuden, die zorgt voor onomkeerbare gebeurtenissen.

Van het Reve liet zich inspireren door het werk van David Lynch en dat is te merken. Lapland is een surrealistisch toneelstuk geworden met geweld, zwarte humor, vervreemdende handelingen en reacties. Ook in de door regisseur Karina Kroft gekozen speelstijl is die vervreemding doorgevoerd.

Zo duurt het een eeuwigheid voor Joris daadwerkelijk op pad gaat om hulp te regelen voor zijn doodbloedende vrouw. Diezelfde Kitty houdt, alsof er niets met haar gezondheid aan de hand is, na zijn vertrek een lang en pittig gesprek met haar dochter. De reacties van Loes – of misschien wel het gebrek daaraan – op de gebeurtenissen na de komst van de indringer zijn op zijn zachtst gezegd bizar.

Lapland wordt hierdoor een intrigerend toneelstuk, dat speelt met de verwachtingen en de ethiek van de toeschouwer. Het is ook een stuk waarin belangrijke thema’s worden benoemd: van de emotionele verwaarlozing van een dochter door moderne ouders met te weinig tijd tot aan de klassieke klassenstrijd – Karl May en Karl Marx worden niet per ongeluk door elkaar gehaald hier.

Die thema’s worden aangestipt en niet echt uitgewerkt, waardoor het gevoel overheerst dat er meer in dit stuk had kunnen zitten dan er in een uur uitgehaald wordt. Nu is Lapland vooral een eigenzinnig, vervreemdend familiedrama, dat amuseert en verwondert, maar niet veel dieper graaft.  Het maakt wel nieuwsgierig naar meer toneelwerk van Jonathan van het Reve die met Lapland zonder meer een eigen stem laat horen.

Foto: Ben van Duin