‘In ieder van ons schuilt een beest, gevangen in een broos omhulsel dat beschaving heet.’ Project Wildeman maakte voor de Operadagen Rotterdam muziek- en bewegingstheater naar Joseph Conrads Heart of Darkness, dat eerder al tot Apocalypse Now leidde. De sfeer en thematiek daarvan past de groep als gegoten.

Gerauschmachers worden ze genoemd, omdat er kennelijk geen ander woord is voor wat ze doen. En dat terwijl sinds componisten als Varèse (1883-1965 nota bene) en de geboorte van de musique concrète ook geruis officieel onder de muziek valt. Aan de andere kant snap ik de behoefte om de andere benadering van Project Wildeman ook een andere naam te geven. Milan Mes, Maarten Vinkenoog, Sven Hamerpagt, Robin Block, de mannen van Project Wildeman, sissen, hijgen, kreunen en maken nog veel meer onconventionele muziekgeluiden.

‘Voor ons ligt de duisternis’, klinkt het aan het begin van de voorstelling. ‘Hoe dit beest in de bek te kijken?’ Project Wildeman probeert met grote inzet een vorm te vinden voor de oerkrachten en de duistere krochten van de mens: lijfelijk (gecoacht door mimekunstenares Boukje Schweigman), in klank (zinderende elektronica met trage ritmische gongklappen en natuurlijk de eigen stemexpressie) en met de grafische projecties van Karl Klomp. Regisseuse Sanne van Rijn heeft die elementen tot een geheel gesmeed.

Heart of Darkness speelde in het Slaakhuys in Rotterdam, ooit het hoofdkwartier van Het Vrije Volk. Het monument van de wederopbouw uit 1955 werd na de ondergang van de krant kraakpand en snookercentrum en gaat verbouwd worden, maar biedt de Operadagen nu nog een mooie locatie. Buiten wordt de stoffige schemering steeds dichter, binnen kappen vier mannen zich een weg door de jungle die we allemaal in ons hebben, zwoegend, sidderend en zichzelf uitputtend.

Achterop het diepe toneel staat een rode kast. Twee mannen proberen die aan stevige touwen uiterst langzaam naar voren te slepen. Je ziet dat er een opening zit aan de kopse kant, maar het duurt lang voordat je een blik naar binnen wordt gegund. De schimmen op de buitenkant van de van binnen verlichte doos voeren de nieuwsgierigheid verder op. Vermoeden is een drijvende kracht van de sterk abstracte voorstelling.

Kort samengevat bestaat de voorstelling uit het verslepen van de kast, met volop fysiek tussenspel en begeleid door zinderend geluid en intrigerende videobeelden. Uiteindelijk gaan de mannen zelfs door het publiek heen. Een frontale stralende zon laat zien dat een overmaat aan licht een effect heeft dat uiteindelijk niet veel verschilt van dat van diepe duisternis.

De Wildemannen maakten eigen werk en werkten mee aan voorstellingen van andere groepen (zoals Silbersee en het Noord Nederlands Toneel), om die te voorzien van de nodige klankspektakels, exuberantie en waanzin. Het is een interessante vraag welke van de twee mogelijkheden in de toekomst de meest vruchtbare is.

Foto: Saris & den Engelsman