Elke keer weer lukt het zanger en accordeonist Felix Strategier om meteen de juiste toon te treffen in zijn theater, de Roode Bioscoop aan het Haarlemmerplein in Amsterdam. Hij ontlokt muziek aan de accordeon, krijgt bijval van instrumenten als viool, cello en gitaar. Dan reciteert of zingzegt hij een gedicht of tekstfragment, en meteen is de sfeer daar: melancholiek en licht tegelijk. Volgens de traditie brengt Theatergroep Flint in deze tijd het Dezemberzirkus.

‘Hollands is het’, zegt Strategier in zijn inleidende woorden, ‘Hollands met mist, laaghangende wolken, regen.’ Het is de liefde voor het Hollandse Landschap zoals de schrijver Nescio die bezingt in zijn boek Boven het dal en het zijn de hartgrondige haat en afkeer die de dichter J. Slauerhoff koestert jegens datzelfde land van modder, waar nooit een vlammende passie zal heersen. Prachtig is het fragment dat Strategier brengt uit Boven het dal waarin deze fameuze waarneming voorkomt: ‘God was groots.’ Terwijl Nescio’s woorden klinken, schetsen de muzikanten een gedempte, soms licht dramatische muzikale achtergrond met gitaar (Joeri de Graaf), viool (Saskia Meijs) en contrabas (Sebastiaan van Olst).

Speciaal voor deze gelegenheid treedt de Brabantse dichter, garagehouder en ‘begenadigd plaatwerker’ Boudewijn Rikmenspoel op met licht-cynisch getoonzet dichtwerk, dat getuigt van een ruige, anti-sentimentele kracht. Zo anders dan de natuurmystiek van Nescio en zo mooi aansluitend bij Slauerhoffs haat, dat de avond geleidelijk aan een bijzondere, zwart-romantische kant begint te krijgen. Als het vers De dichter is een koe van Gerrit Achterberg aan bod komt loeit Strategier aanstekelijk, en vervolgens neemt de viool van Saskia Meijs het klaaglijke geluid prachtig over. Imposant is de voordracht van het erotische, meeslepende gedicht Ik schrijf je neer van grootmeester Hugo Claus. Met sterke ritmische explosies op gitaar en bas is de uitvoering van Strategier en band net zo gejaagd als Claus zelf zijn voordrachten gaf.

Ook het werk van de Vlaamse dichter Herman De Coninck krijgt een fraaie hommage met een fragment uit de voorstelling Klaarlichte nacht. Nu De Conincks weduwe Kristien Hemmerechts de uitvoering in België heeft verboden, brengt Flint donderdag 27 december een reprise. Strategier laat zijn diepe ongenoegen over dit volgens hem ‘onaanvaardbare verbod’ nauwelijks verholen blijken. Hemmerechts zegt dat er over de voorstelling geen contact is geweest; dat bestrijdt Strategier. Op uitnodiging van Flint bracht de schrijfster in het voorjaar een bezoek aan Klaarlichte nacht. Daarna heeft zijzelf elk contact afgewezen en liet ze e-mails onbeantwoord. Volgens Strategiers advocaat is het niet zomaar toegestaan een voorstelling te verbieden, mits de teksten onaangetast blijven.

Dat is het geval bij Klaarlichte nacht. De gedichten van De Coninck komen ten volle tot hun recht, net als op de gelijknamige cd. Zoals Flint vertolkingen geeft van Nescio, Slauerhoff, Claus, W.B. Yeats en tal van anderen, zo wordt ook De Conincks werk met muziek en stem verklankt: melancholiek, rauw, soms lekker jazzy, gelukkig niet al te letterlijk maar altijd met bezieling en eerbied.

(foto: Ruilof Images)