In de nieuwe Bellevue Lunchtheatervoorstelling Derf bekvechten moeder en zoon over verloren ambities, zowel op het niveau van het eigen gezin als dat van de nieuwe generatie. Mathieu Güthschmidt predikt als oude moeder dood en verderf: alleen met vuur kan de huidige crisis worden opgelost.

Ze doelt niet op de crisis waar de generatie van haar zoon (Titus Boonstra) zich zorgen om maakt, maar op de crisis van de slappe kantoorkonten en van zachte mannenwangen, van luiheid en onverschilligheid. De tekst van Sophie Kassies staat bol van zulke treffende beschrijvingen. Ze schetst een ontroerend portret van een moeizame relatie tussen moeder en zoon.

Tegenover de vuurspuwende moeder plaatst Kassies een normale zoon. Hij is niet het genie geworden waar de moeder op hoopte, maar een doodgewone bedrijfsmanager. In het oude huis van de moeder treffen ze elkaar. Mathieu Güthschmidt fladdert in satijnen kamerjas en nachtjapon door de vervallen huiskamer. Met zijn ranke en sierlijke lichaam overtuigt hij als voormalig prima ballerina. Erg aandoenlijk is de korte scène waarin de moeder een oude klassieke LP op zet en de zoon haar moet liften. Dit is een aangename afwisseling in de verder sobere mise-en-scène.

Het is een slimme keuze om Güthschmidt de rol van de moeder te laten spelen. Niet alleen speelt hij de rol met verve, ook geeft de man-als-vrouw-dynamiek een extra dimensie aan de voorstelling. Bijvoorbeeld wanneer de moeder speels vertelt over een Marokkaanse jongeman die haar bij het oversteken optilt en naar de overkant draagt, of wanneer zij een monoloog houdt over seks. Zou het publiek net zo gewillig hebben gereageerd als er daadwerkelijk een oude vrouw over een orgasme sprak? Dit zijn de momenten waarop Derf intrigeert en aan het denken zet.

De grotere vraagstukken over de crisis, oorlogen en de huidige mentaliteit blijven afstandelijk. Kassies behandelt ze op inventieve wijze door een aantal rake vergelijkingen te trekken, maar inhoudelijk klinken de argumenten net te bekend in de oren om echt te raken. Door het publiek tussen de argumenten door direct aan te spreken, houdt  Güthschmidt de toeschouwer echter wel bij de les.

Daarentegen ontroert de tragische relatie tussen moeder en zoon. De twee lijken elkaar in een houdgreep te houden, maar naar mate de voorstelling vordert lijkt het toch de zoon die niet kan loslaten. De volwassen man kan zich niet losmaken, juist omdat hij zich van van zijn moeder afkeert. Boonstra laat met ingetogen en precies spel zien dat zelfs de schijnbaar gewone man complex is. Zo is Derf niet alleen een schets van de huidige wereldvraagstukken, maar ook een coming-of-age-drama dat zich afspeelt ver na de adolescentie.

Foto: Ben van Duin